Nhiều nghiên cứu mới cho thấy vật lý trị liệu có thể có hiệu quả trong điều trị nhức đầu do cột sống cổ, đau nửa đầu và nhức đầu do căng thẳng. Tùy loại nhức đầu và tình trạng cổ, phương pháp như trị liệu thủ công, bài tập cổ và hướng dẫn riêng cho từng trường hợp có thể giúp cải thiện triệu chứng khi kết hợp với điều trị y tế thông thường. (Nguồn: pixabay.com)
Chắc hẳn quý vị đã đôi lần bắt gặp những quảng cáo từ các chuyên gia vật lý trị liệu về phương pháp điều trị nhức đầu và không khỏi băn khoăn: “Có hiệu quả thật không vậy?”
Câu trả lời là: Có! Đã có khá nhiều nghiên cứu đáng tin cậy chứng minh rằng các liệu pháp vật lý trị liệu có thể hữu hiệu, đặc biệt là với những cơn nhức đầu liên quan đến vùng cổ.
Dù vậy, cần lưu ý rằng trong một số trường hợp, cần kết hợp thêm điều trị y khoa và nên đến bác sĩ khám. Sau đây là một số thông tin mà quý vị cần nắm rõ.
Nhức đầu do cột sống cổ: Khi cơn đau lan từ cổ lên đầu
Nhức đầu do cột sống cổ (tiếng Anh là Cervicogenic headache) là tình trạng cơn đau xuất phát từ phần trên cùng của cổ (gọi là cột sống cổ đoạn trên, tiếng Anh là upper cervical spine) sau đó lan lên vùng đầu.
Cơn đau thường chỉ xảy ra ở một bên đầu, bắt đầu từ vùng ngay dưới hộp sọ (chỗ cổ nối với đầu) rồi lan dần ra phía sau đầu, đôi khi còn lan đến vùng sau hốc mắt.
Tình trạng này thường là do các hoạt động gây áp lực lên vùng cổ, chẳng hạn như giữ nguyên một tư thế quá lâu, hoặc lặp đi lặp lại các động tác ở cổ, như cúi xuống và ngẩng lên liên tục.
Không giống với chứng nhức nửa đầu (migraine), nhức đầu do cột sống cổ hiếm khi kèm theo mắc ói hay khó chịu với ánh sáng hoặc tiếng ồn.
Do bản chất của nhức đầu do cột sống cổ là một vấn đề thuộc hệ cơ xương của vùng cổ trên, các phương pháp vật lý trị liệu như ấn, xoa bóp nhẹ nhàng, tập luyện đúng cách và hướng dẫn từ chuyên viên có thể giúp cải thiện tình trạng này, cả trước mắt lẫn lâu dài.
Vậy còn chứng nhức nửa đầu (migraine) thì sao?
Nhức nửa đầu (migraine) là một dạng xáo trộn hệ thần kinh phức tạp, khi não bộ gặp khó khăn trong việc giải quyết các dòng thông tin cảm giác đầu vào (như ánh sáng, âm thanh, hoặc mùi hương). Tình trạng này thường dẫn đến các cơn nhức đầu từng đợt với mức độ từ vừa phải đến dữ dội, kèm theo những triệu chứng như: khó chịu với ánh sáng và tiếng ồn, mắc ói, không chịu được việc vận động mạnh.
Có nhiều yếu tố dẫn đến chứng nhức nửa đầu. Vì vậy, việc tìm ra nguyên nhân nào gây ra cơn đau là bước đi quan trọng để tự điều chỉnh thói quen sinh hoạt và điều trị. Nếu nghi ngờ mình bị nhức nửa đầu, quý vị nên đi khám càng sớm càng tốt.
Thống kê cho thấy, khoảng 70-80% người bị nhức nửa đầu cũng có triệu chứng đau cổ, thường xảy ra ngay trước hoặc trong lúc bắt đầu cơn đau. Điều này khiến nhiều người lầm tưởng rằng vấn đề nằm ở phần cổ.
Dù đúng là ở một số người, đau cổ có thể là nguyên nhân góp phần gây ra chứng nhức nửa đầu, nhưng một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng rất nhiều bệnh nhân tuy có cảm giác đau cổ nhưng lại không phát hiện ra bất kỳ tổn thương nào ở vùng cổ.
Lúc này, đau cổ chính là một phần của nhức nửa đầu. Nó giống như một lời nhắc nhở từ cơ thể, báo hiệu rằng cơn đau đang đến gần, để bệnh nhân kịp thời có biện pháp đối phó.
Ngược lại, nếu cơn đau cổ đến từ nguyên nhân rõ ràng như chấn thương nhẹ hoặc do tư thế nằm ngủ không đúng, thì khi đó, liệu pháp vật lý trị liệu vùng cổ có thể giúp cải thiện tình trạng nhức nửa đầu.
Quý vị có thể đã từng nghe qua về kỹ thuật trị liệu Watson, dùng tay xoa bóp, ấn vào vùng cột sống cổ trên và các khu vực quanh cổ. Đến nay, vẫn chưa có nghiên cứu nào được bình duyệt chứng minh hiệu quả cụ thể của phương pháp này trong điều trị nhức nửa đầu.
Dù vậy, một số nghiên cứu mới cho thấy phối hợp nhiều cách – trị liệu thủ công, tập luyện cổ, và tư vấn theo từng trường hợp cụ thể – có thể mang lại một số cải thiện nhỏ, giúp giảm số lần xuất hiện cơn nhức nửa đầu và giảm mức độ ảnh hưởng của các cơn đau.
Bên cạnh đó, xoa bóp nhẹ nhàng và các bài tập cho cổ cũng thể giúp giảm đau tạm thời. Dù vậy, cần lưu ý rằng, trong một số trường hợp nhức nửa đầu, vùng cổ thường trở nên nhạy cảm và rất dễ bị đau. Nếu điều trị không đúng cách, có thể làm cho cơn nhức đầu xuất hiện ngay sau đó.
Vật lý trị liệu có thể giúp giảm bớt tình trạng nhức nửa đầu, nhưng cần được đánh giá kỹ lưỡng bởi chuyên viên có kinh nghiệm để biết chính xác vùng cổ có bị tổn thương gì hay không. Nếu có, thì cần lựa chọn phương thức điều trị phù hợp.
Ngoài ra, bệnh nhân cần hiểu rõ điều gì khiến mình bị đau – từ thói quen sinh hoạt cho đến chế độ sinh hoạt, và khi nào nên uống thuốc. Chuyên viên vật lý trị liệu có thể giúp giải thích những điều này, và nếu cần, họ sẽ khuyên bệnh nhân đi khám bác sĩ để được kê toa thuốc phù hợp.
Vậy còn đối với chứng nhức đầu do căng thẳng?
Nhức đầu do căng thẳng là loại nhức đầu thường gặp nhất. Bệnh nhân sẽ có cảm giác bị bó chặt quanh đầu, như có dải băng siết chặt hoặc nón bảo hiểm đè nặng lên trán và gáy. Loại nhức đầu này thường không đi kèm các triệu chứng như mắc ói, khó chịu với ánh sáng và tiếng ồn.
Nhưng tương tự như chứng nhức nửa đầu, nhức đầu do căng thẳng cũng thường đi chung với cảm giác đau mỏi vùng cổ, và có nhiều yếu tố khác nhau làm gia tăng mức độ nghiêm trọng của cơn đau, nhưng không phải tất cả đều xuất phát từ các vấn đề ở cổ.
Một lần nữa, bệnh nhân cũng cần gặp chuyên gia vật lý trị liệu có trình độ chuyên môn cao để xác định chính xác nguyên nhân, xem vùng cổ có liên quan đến tình trạng bệnh hay không, và nếu có thì phương pháp điều trị nào là phù hợp nhất.
Đã có một số bằng chứng khoa học cho thấy việc kết hợp giữa trị liệu thủ công và các bài tập vận động có thể giúp làm giảm cường độ và tần suất của chứng nhức đầu do căng thẳng.
Ngoài ra, các chuyên gia vật lý trị liệu cũng sẽ chỉ quý vị cách nhận biết nguyên nhân gây đau, cách tự kiểm soát và tự chăm sóc sức khỏe tại nhà.
Khi nào nên đi bác sĩ?
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến nhức đầu, và không phải loại nào cũng giống nhau. Trong trường hợp bị nhức đầu liên tục, hoặc nhận thấy cơn đau gần đây khác lạ so với thông thường, quý vị nên đến bác sĩ để được kiểm tra kỹ lưỡng.
Với chứng nhức đầu do cột sống cổ, đã có nhiều bằng chứng đáng tin cậy cho thấy vật lý trị liệu mang lại hiệu quả điều trị cao. Ngoài ra, các nghiên cứu gần đây cũng gợi ý rằng phương pháp này có thể hỗ trợ điều trị nhức nửa đầu và nhức đầu do căng thẳng khi kết hợp với liệu trình điều trị y tế thông thường.
Nếu cảm thấy vùng cổ có biểu hiện khó chịu kèm theo nhức đầu, hoặc nghi ngờ mình mắc chứng nhức đầu do cột sống cổ, hãy hỏi ý kiến bác sĩ để được giới thiệu đến một chuyên viên vật lý trị liệu chuyên về lĩnh vực này. Chỉ khi được khám bệnh bài bản, kỹ lưỡng, quý vị mới có thể biết mình có đang đi đúng hướng để cải thiện sức khỏe hay không.
VB biên dịch
Nguồn: “Can you treat headaches with physiotherapy? Here’s what the research says” được đăng trên trang TheConversation.com.
Gửi ý kiến của bạn
