Không phải chiến tranh thế giới. Cũng không phải điều quân hỗ trợ đồng minh bảo vệ hòa bình trong lục địa. Cũng chưa phải đến mức gọi là nội chiến. Mà những chiếc xe tăng rầm rộ lăn bánh vào thủ đô để chuẩn bị cuộc diễn binh được cho là tôn vinh, mừng sinh nhật sinh nhật thứ 250 của Quân Đội Hoa Kỳ ngày 14/6. Đây là mơ ước từ năm 2017 của Donald Trump, khi ông ta được mục kích sở thị buổi diễn hành quân sự truyền thống Bastille Day của nước Pháp. Ngày đó, Trump đã thốt lên với các phóng viên: “Một trong những cuộc diễn hành vĩ đại nhất mà tôi từng thấy… Chúng ta sẽ phải cố gắng vượt lên.”
Xe tăng vào thành phố
Trên chuyến tàu điện ngầm đi từ hướng Nam về nhà ga L’Enfant Plaza, có hai vị quân nhân, một nam, một nữ mặc sắc phục binh chủng Không Quân. Lúc đó khoảng 3 giờ chiều. Cuộc diễn binh diễn ra khoảng 6 giờ. Gương mặt của họ trông không có gì vội vã, cũng không có vẻ trông như họ đang chuẩn bị tham dự cuộc diễn hành “lịch sử.”
Con số dự đoán ít nhất 200,000 ngàn người sẽ có mặt để reo hò chúc mừng Donald Trump trong ngày sinh nhật và 250 năm Quân Đội Hoa Kỳ đã không xảy ra. Nếu không có những chiếc xe cảnh sát chặn mọi nẻo đường chính đi vào trung tâm, nếu cảnh sát mặc quân phục chống đạn không đứng ở mỗi ngả tư đường, nếu những chiếc xe buýt màu trắng không chờ sẵn để bắt người biểu tình, thì thủ đô ngày hôm đó là một ngày vô cùng bình thường.
Bước ra khỏi nhà ga tàu điện ngầm, là một Washington DC hiền lành. Những con đường dẫn về Consitutioni Ave, National Mall, nơi đã dựng lên sân khấu và khán đài cho cuộc diễn binh quân sự, bình yên lạ thường. Vài gian hàng trên phố bán nón Trump 2025, áo đỏ MAGA không một bóng người ghé xem. Có thể thấy, hơn 90% sắc dân đang đi bộ ở khu vực đó, là người Mỹ da trắng. Có vẻ như, DC trả về cho DC.
Trong khu vực diễn ra buổi diễn binh, một lá cờ thật to, cao, với mục đích từ xa vẫn trông thấy được, bay phất phới. Đó không phải là quốc kỳ Mỹ. Đó là lá cờ “tố cáo” cuộc tấn công vào Quốc Hội ngày 6/1/2021, với dòng chữ: “Jan 06 was an insight job” – có thể hiểu là cuộc bạo loạn xấu hổ ngày Jan 06 là một kịch bản dàn dựng có trả tiền. Những người ghé vào khu vực triển lãm của quân đội vì lý do tò mò; vì “tôi muốn bày tỏ sự tôn trọng với quân đội Mỹ, ngoài ra không vì mục đích khác. Tôi sẽ đi về ngay sau khi xem xong” – một vị cao niên nói.
Chiều ngày 14/6, DC không mưa tầm tã, không sấm sét, không lụt lội như thời tiết dự đoán. Một ngày đẹp để kỷ niệm 250 ngày Lục Quân Hoa Kỳ. Một ngày may mắn cho Donald Trump. Món quà thực tế nhất ông ấy nhận được từ “God.” Nhưng bấy nhiêu không đủ. Sự chờ đợi vượt qua cuộc diễn hành vĩ đại nhất mà Trump từng thấy đã không diễn ra như mong muốn.

Gánh xiếc diễn ra
Ngày 14/6 là một ngày đặc biệt của nước Mỹ. Nó là ngày thành lập Quân đội Hoa Kỳ năm 1775 và năm 1949 trở thành Flag Day, một ngày được trân trọng, tưởng nhớ. Và Doanld Trump đã “kiến trúc” ngày sinh nhật của ông ta vào cùng hai dịp này, để tổ chức điều mà Trump xem là mối liên hệ không thể tách rời của quốc gia, quyền lực, bạo lực và chính bản thân ông ta – hiện thận của chủ nghĩa yêu nước và người cứu rỗi làm cho “Nước Mỹ vĩ đại trở lại.”
Thế nhưng, buổi trình diễn nhàm chán mà Trump và chính quyền ngốn gần $40 triệu tiền thuế của dân đã biến quân đội Mỹ trở thành một gánh xiếc đáng thương trong ngày kỷ niệm 250 năm thành lập Bộ Binh Hoa Kỳ Mỹ.
Trên sân khấu chính, người đàn ông sinh ngày 14/6 bước ra tay trong tay với phu nhân. Một nhóm người thuộc đảng Make America Great Again bên dưới đồng loạt cất tiếng hát bài Chúc Mừng Sinh Nhật Donald Trump trước khi quốc ca Hoa Kỳ vang lên. Sau đó, một sĩ quan trẻ của Lục Quân tiến lên, tặng Trump lá cờ đã gấp lại. Đó là lá cờ đã tung bay ở Capitol Hill sáng ngày hôm đó để kỷ niệm ngày thành lập Lục Quân, lực lượng quân sự lâu đời nhất của quốc gia.
Phần trình diễn chính, ước mơ của Trump bắt đầu. Dưới cái nóng oi bức hơn 80oF, vài trăm người thưa thớt trên hàng ghế khán đài dõi theo cuộc diễn hành nhàm chán, yên tĩnh. Những đoàn lính thuộc các quân chủng khác nhau tuần tự đi qua, chậm rãi, yếu ớt. Bước chân không đồng nhịp. Đôi tay của họ thừa thãi, có cảm giác như họ không biết cất nó vào đâu. Gương mặt của họ không khác với hai vị quân nhân trên chuyến tàu điện ngầm vài giờ trước đó, gương mặt bất chí khí.
Những phản ứng trên mạng xã hội và nhiều diễn đàn khác nhau đưa ra một đề tài tranh luận thực tế, liệu những quân nhân ấy đã nhận một sắc lệnh quân đội để diễn hành và họ phản đối trong im lặng? Có một chi tiết mà truyền thông lớn không nhắc đến, đó là nhiều nhà lập pháp Cộng Hòa không có mặt trong buổi duyệt binh.
Người bạn là cựu chiến binh ngồi bên cạnh khẽ nói: “Sứ mệnh của quân đội Mỹ là ở chiến trường, không phải trong những buổi phô trương thế này. Trách nhiệm của họ không phải như những người lính canh ở Nghĩa Trang Quốc Gia Arlington.” Người này muốn nói đến những động tác thuần thục, chính xác, đẹp như điện ảnh của những người lính trong giờ giao ca.
Quốc gia thức dậy
Buổi sáng hôm ấy, thủ đô cũng không phải là không có sự hãnh hiện. Niềm tự hào nhìn thấy ở những cô gái có lẽ mới ngoài đôi mươi, dáng vẻ nhanh nhẹn, lịch sự, gương mặt thoải mái, đầu đội chiếc nón màu đỏ có con số 45 và dòng chữ Make America Great Again. Họ cười mãn nguyện. Trong đoàn người đứng chờ để qua khu vực kiểm tra an ninh, đi vào trong nơi diễn ra duyệt binh, vài thanh niên vẫy quốc kỳ Mỹ. Trước mặt họ là lá cờ có chữ “Jan 06 was an insight job” rất to.
Nhưng đó là bên ngoài cuộc duyệt binh, trong phạm vi một góc nhỏ của thủ đô sáng ngày 14/6. Một người đàn ông râu tóc đã bạc trắng, mặc áo thun đỏ có dòng chữ “Made in Vietnam.” Ông đứng bên ngoài hàng rào sắt đen kiên cố dựng lên trước cổng White House. Ông tự nhận là Uncle Buck, đến từ Massachusetts, 76 tuổi. Cầm tấm ảnh biếm họa hình Donald Trump mặc tã, đội vương miện với dòng chữ “hôm sinh nhật của một cậu bé”, ông nói: “Tôi đã tìm được nơi tôi cần đến. Tôi đứng bên ngoài lối mà xe cộ chính phủ sẽ ra vào khu vực chung quanh Tòa Bạch Ốc.”
Uncle Buck cho xem tấm ảnh ông chụp trước khi rời nhà. Trên cánh tay phải ông viết số điện thoại của cháu trai, và “tôi đã đưa tiền tại ngoại hầu tra cho cháu của tôi để phòng khi cần đến.”
Cách National Mall khoảng 10 phút chạy xe, một nhóm biểu tình ở trước Union Station. Dân biểu Eric Swalwel của California đang phát biểu. Ông nói: “Chúng ta cần nhiều nhà báo độc lập hơn, những người sẽ không khuất phục hoặc nhượng bộ trước Donald Trump. Khắp nước Mỹ hôm nay diễn ra 2.000 cuộc biểu tình để nói rằng không có vua ở nước Mỹ, không có ông vua nào cả.”
Hoàn toàn đối lập với không khí ngay trung tâm thủ đô, bên trong buổi duyệt binh mừng sinh nhật Donald Trump là cuộc biểu tình No Kings Day ở quy mô lớn, khắp 50 tiểu bang, các vùng lãnh thổ Hoa Kỳ và thậm chí ở hơn 20 quốc gia. Một thống kê của AP ước tính gần 7 triệu người đã tuần hành ngày 14/6, biến No Kings Day trở thành cuộc biểu tình lớn nhất trong lịch sử Hoa Kỳ chỉ trong một ngày.
Một nhân viên liên bang của Bộ Y Tế và Dịch Vụ Nhân Sinh (HHS) nhận định trong điều kiện giấu tên: “Cái hay của các nhà tổ chức No Kings Day là tác động đến khắp nơi, thậm chí các quốc gia khác như Pháp, Anh. Điều này cho thấy biểu tình ôn hòa phản kháng không nhất thiết phải diễn ra ở ngay thủ đô. Khi cả quốc gia đứng dậy, chúng ta còn hy vọng.”
Nguồn tin dấu tên từ ACLU cho biết, No Kings Day đã được các tổ chức như 50501 Movement, No Kings Organization, Indivisible, MoveOn, ACLU, và nhiều tổ chức tiến bộ khác đã chuẩn bị từ khi tổng thống loan báo sẽ tổ chức duyệt binh vào ngày 14/6.
Có thể nói là khắp nước Mỹ, từ tiểu bang xanh đến những nơi “đỏ rực” như Little Rock, Arkansas cũng có hơn 7,000 người tuần hành. Philadelphia có hơn 10,000 người. New York khoảng 50,000 người. San Francisco's Ocean Beach thì làm “nổ tung” với màn trình diễn xếp người thành chữ No King tuyệt đẹp.
Dọc theo các con đường trong thành phố, quận, thuộc các tiểu bang dày đặt người giương biểu ngữ. Họ không cần phải ra ngay trung tâm thủ đô, nơi đang diễn ra cuộc duyệt binh với mục đích phô trương quyền lực.
Tại một địa điểm khác bên ngoài thủ đô khoảng 15 phút chạy xe, là một No Kings Day đặc biệt, của nhóm Free DC tổ chức. Không biểu ngữ, không cờ, không còi xe, không tuần hành, chỉ có DC Joy Day – thông điệp của tổ chức. Trẻ con, thiếu niên, người lớn trên dưới 300 người, tụ tập như một gia đình. Họ chơi đùa, thả diều, kết bạn, nhảy múa, ăn uống, đọc sách, vẽ tranh, học kiến thức về thuế, về cách biểu tình bất bạo động.
“Đây là cách chúng tôi phản kháng buổi diễn binh ở Washington DC,” một tình nguyện viên của tổ chức Free DC nói.
(Ảnh Kalynh)
Cuối cùng, Donald Trump vẫn không thực hiện được ước mơ của tám năm trước. Ngày sinh nhật của Donald Trump lặng lẽ đi qua, để dư âm một buổi tiệc yếu đuối, nhàm chán. Hơn 30 con tuấn mã, 84 chiếc xe quân sự, trong đó có 28 xe tăng Abrams, 6,700 lính diễn binh, trực thăng Black Hawk, và nhiều khí tài quân sự khác, và $40 triệu tiền thuế của dân đã ở trong cuộc diễn binh này. Nhưng, đó là một gánh xiếc trên đường phố thủ đô. Còn cuộc diễn binh thật sự khác đã diễn ra ở khắp nước Mỹ cùng ngày hôm đó, không phải ở thủ đô Washington DC.
Kalynh Ngô