Tối Cao Pháp Viện (TCPV) Hoa Kỳ đã ra dấu hiệu sẽ không hạn chế quyền tiếp cận thuốc phá thai Mifepristone, vì các thẩm phán tỏ thái độ hoài nghi rằng các nhóm chống phá thai và các bác sĩ đệ đơn kiện loại thuốc này không có đủ tư cách pháp lý cần thiết để tiếp tục vụ kiện, theo Reuters.
Các thẩm phán TCPV đã lắng nghe những lập luận trong vụ kháng cáo do chính quyền Tổng thống Joe Biden đệ đơn, về một quyết định của tòa án cấp dưới ủng hộ việc hạn chế cách kê đơn và phân phối loại thuốc Mifepristone. Vụ kiện này đưa quyền sinh sản trở lại chương trình nghị sự của TCPV trong năm bầu cử tổng thống.
Các biện pháp kiểm soát của Cơ Quan Kiểm Soát Thực-Dược Phẩm (FDA) có nguy cơ bị ảnh hưởng trong vụ kiện bao gồm cho phép phá thai bằng thuốc khi thai được 10 tuần thay vì 7 tuần, và cho phép gửi thuốc phá thai qua đường bưu điện mà thai phụ không cần phải đi gặp bác sĩ để khám trực tiếp.
Các thẩm phán dành phần lớn thời gian của cuộc tranh luận để tập trung vào việc liệu các bên nguyên đơn có đầy đủ tư cách pháp lý để đưa ra các yêu cầu bồi thường về những thiệt hại có thể xảy ra do các biện pháp của FDA hay không. Bên nguyên đơn lập luận rằng họ sẽ phải đối mặt với các tình huống khẩn cấp có thể gây nguy hiểm cho phụ nữ sử dụng thuốc phá thai được FDA chuẩn thuận, và việc này sẽ đẩy họ vào tình trạng cắn rứt lương tâm.
Elizabeth Prelogar, luật sư hàng đầu của chính quyền Biden tại TCPV, nói trước tòa rằng các bác sĩ và tổ chức chống phá thai thách thức việc FDA nới lỏng các hạn chế đối với Mifepristone, là họ có ‘chống thêm tám sào’ cũng không đủ tư cách pháp lý để đi kiện.
Thẩm phán Bảo thủ Brett Kavanaugh nhấn mạnh đã có các luật liên bang hiện hành giúp bảo vệ nhân viên y tế khỏi phải thực hiện hoặc hỗ trợ cho các ca phá thai.
Theo quan điểm của chính quyền Biden, chuyện ‘cắn rứt lương tâm’ mà bên nguyên đơn đề cập đến không liên quan gì tới các biện pháp của FDA, vì chúng tập trung vào việc bắt buộc thực hiện một ca phá thai, trong khi các biện pháp của FDA tập trung vào việc cải thiện quyền tiếp cận thuốc phá thai, không hề có việc bắt buộc bất kỳ ai phải thực hiện hoặc tham gia vào ca phá thai.
Đây là vụ án quan trọng nhất liên quan đến vấn đề phá thai được đưa ra trước TCPV, nơi có đa số bảo thủ 6-3, kể từ khi tòa lật đổ án lệ Roe v. Wade 1973 vào năm 2022. Thẩm phán bảo thủ Samuel Alito, người đưa ra quyết định đó, đã buộc Prelogar phải nói xem ai có thể kiện FDA.
Prelogar nói với các thẩm phán rằng do các nguyên đơn “chỉ đơn giản là không đồng ý với phân tích và dữ liệu của FDA. Nhưng chỉ dựa vào điều này là không đủ để tòa án có quyền can thiệp vào các quyết định chuyên môn của cơ quan.”
Sau phán quyết năm 2022, nhiều tiểu bang đã ban hành các biện pháp cấm hoặc hạn chế nghiêm ngặt việc phá thai. Kể từ đó, phá thai bằng thuốc đã trở thành phương pháp chấm dứt thai kỳ phổ biến nhất ở Hoa Kỳ, hiện chiếm hơn 60% số ca phá thai. Mifepristone được dùng cùng với một loại thuốc khác gọi là misoprostol để thực hiện phá thai bằng thuốc.
Thẩm phán Tự do Ketanji Brown Jackson đã đặt ra câu hỏi về sự không tương xứng giữa những thiệt hại mà bên nguyên đơn tuyên bố họ gặp phải và những kết quả mà họ hy vọng đạt được thông qua vụ kiện. Jackson nói: “Họ nói, ‘Bởi vì chúng tôi phản đối việc bị buộc phải tham gia vào quy trình này, chúng tôi tìm cách ngăn chặn tất cả mọi người được tiếp cận với loại thuốc này.” Và bà cảm thấy khó để hiểu được làm thế nào mà các bên nguyên đơn nghĩ rằng họ có quyền làm điều đó.
Vụ kiện được đệ trình năm 2022, thách thức việc FDA chuẩn thuận loại thuốc này cùng với các biện pháp của cơ quan nhằm mở rộng quyền tiếp cận thuốc. Ban đầu, một thẩm phán liên bang ra phán quyết loại thuốc này sẽ bị rút khỏi thị trường. Tuy nhiên, quyết định này đã bị Tòa Phúc Thẩm Khu Vực 5 thu hẹp lại, chỉ áp dụng cho các biện pháp của FDA trong các năm 2016 và 2021 nhằm giảm bớt một số điều kiện dùng thuốc. Nên hiện nay Mifepristone vẫn có sẵn trên thị trường.
Quyết định của Tòa Khu Vực 5 vẫn được giữ nguyên trong khi chờ TCPV xem xét. Phán quyết cuối cùng dự kiến sẽ được đưa ra vào cuối tháng 6.