Ra Mắt Sách của nhà văn Đặng Thơ Thơ với cuốn tiểu thuyết "Ai"

Chiều thứ Bảy, 13/4/2024, tại hội trường Nhật báo Người Việt, Quận Cam, đã có một sự kiện văn học đáng chú ý. Đó là buổi Ra Mắt Sách (RMS) của nhà văn Đặng Thơ Thơ với cuốn tiểu thuyết mới nhất của chị, “Ai”. Cuốn tiểu thuyết nhận sự chú ý từ giới phê bình, học giả, cũng như độc giả bởi tính cách đa chiều kích của tác phẩm. Chủ đề của sách là mối quan hệ mẹ-con từ lúc đứa trẻ còn ấu thơ cho đến lúc trưởng thành, tuy nhiên, các chủ đề khác, không kém quan trọng, đan xen, chồng chéo lên nhau để cùng đi đến một chủ điểm: sự mất tích. Nhưng mất tích trong đời sống không phải ra đi vĩnh viễn mà là sự tìm kiếm trở về với bản thể. Nó là cuộc truy tìm sự hiện hữu.

    Buổi RMS có bốn diễn giả. Nhà văn Hồ Như nói về quan hệ mẹ-con; nhà phê bình Bùi Vĩnh Phúc và Đinh Từ Bích Thúy nói về các khía cạnh văn học và mỹ học của tác phẩm; trong khi nhà văn/tiến sĩ Trần C. Trí thì nhìn tác phẩm dưới nhãn quan ngôn ngữ học. Chương trình được đặt dưới sự điều hợp của MC Lê Đình Ysa luôn luôn thông minh và duyên dáng.

    Chúng tôi nhận thấy trong buổi RMS, với khoảng trên dưới 100 quan khách tham dự, có khá nhiều tên tuổi trong làng văn thơ hải ngoại. Đây cũng là dịp cho các nhà văn, nhà thơ và các nhà khác có dịp gặp gỡ hàn huyên đôi phút.

   Dưới đây là vài trích đoạn trong bài phát biểu của nhà phê bình Bùi Vĩnh Phúc về tác phẩm “Ai” của nhà văn Đặng Thơ Thơ.

 

[…]

     Sống là lý giải.  Lý giải những ẩn mã cuộc đời. Lý giải ý nghĩa của cuộc hiện sinh mình. Có những cách lý giải khác nhau.  Đặng Thơ Thơ chọn cách lý giải cuộc sống qua việc phát hiện và tìm hiểu những cái mất tích trong đời. Nhưng, hình như, chính cái mất tích ấy lại là cái làm nên sự hiện hữu của con người.  Một sự hiện hữu đầy ý thức khi con người, hay khi những nhân vật trong truyện, phát hiện ra là mình đang ở trong một vòng quay, một cuộc chơi lớn. Và họ muốn, bằng một cách nào đó, thoát ra khỏi cuộc chơi này. Để nhìn ngược trở lại. Nhìn ngược trở lại cái bóng của mình. Hay nhìn ngược trở lại những dấu chân mình.

[…]

Bút pháp là dấu ấn của một nhà văn. Nó cũng là dấu chỉ vào tâm hồn, cái nằm mãi sâu bên trong lòng con người ấy.

     Ngoài bút pháp, cái mà người đọc để ý thấy trong tiểu thuyết này của Đặng Thơ Thơ là cấu trúc truyện.  Tác giả đang chơi cấu trúc.  Từ một câu chuyện về mùa thu, nó mở ra và được lắp ráp với những câu chuyện, những ẩn dụ khác bằng một mắt nhìn nghệ thuật.  Đây là một cấu trúc mở và động.  Đa thời-không. Phi tuyến tính. Nó là một bức khảm.  Đầy tính lắp ráp.  Đầy tính biểu tượng. Câu truyện mang chứa nhiều thể loại trong nó: tự sự, chuyện kể, ký, phim ảnh, điều tra xã hội học, phân tích tâm lý, v.v..  Ở một góc độ nào đó, câu truyện lại mang tính metafiction, lồng ghép, sắp xếp truyện trong truyện, như kiểu những con búp bê Matryoshka của Nga nằm trong nhau, lồng vào nhau. Trong truyện của Đặng Thơ Thơ, điều này tạo một hiệu ứng ánh xạ và phản chiếu trong ngôn ngữ và ý tưởng.

[…]

Bây giờ, hãy nói đôi chút về một vài nhân vật. Hai nhân vật chính, nổi lên rõ rệt trong hai đoạn đầu, chủ âm và đối âm, có lẽ là hai nhân vật được mô tả một cách rõ nét nhất. Cái đớn đau của người mẹ khi, ý thức buốt sắc về sự lướt qua của mỗi ngày, mỗi giây, mỗi khắc của thời gian, thấy rằng đứa con cứ dần dần trôi tuột khỏi tay mình. Cái bứt thoát của đứa con, như một mũi tên vuột thoát khỏi giây cung, để bật về phía trước, bắn mình vào trời xanh. Rồi sẽ tan loãng và mất tích giữa trùng vây của những nẻo đời. Hai nhân vật được lồng vào nhau, có lúc làm đối trọng cho nhau. Tình cảm, phong cách, sự tha thiết, nhịp sống, lối suy nghĩ của họ có những lúc đồng bộ, nhưng, ở nhiều chỗ khác, lại rẽ ra những ngã quành, những hướng tới khác nhau.  Trong cái nhìn mở rộng vào cuộc trần gian, họ là hai mũi tên được phóng ra, từ cung thủ-nhà văn, ở toạ độ ban đầu, cho cuộc khởi hành vào mê lộ tìm kiếm và lý giải ý nghĩa cuộc đời.  Rồi từ đó, hai mũi tên toả ra, chẻ ra, và được tiếp sức bằng các mũi tên khác.

[…]