Hôm nay,  

Không Chết Vì Nghệ?

24/11/202300:00:00(Xem: 1447)

nghe

Các nước đang phát triển – đặc biệt là Ấn Độ – nên học hỏi từ chiến dịch chống nhuộm màu nghệ ở Bangladesh. (Nguồn: pixabay.com)


Nghệ (turmeric) là một loài thực vật có hoa thuộc họ gừng. Từ lâu, nghệ đã được đánh giá cao trong nền y khoa cổ Ayurvedic ở Ấn Độ nhờ đặc tính chống viêm. Với ẩm thực Châu Á, nghệ cũng được ưa thích bởi hương vị và màu sắc của nó. Trong tiếng Hindi, nghệ được gọi là Haldi, có nguồn gốc từ tiếng Phạn có nghĩa là “màu vàng.” Nhưng đối với hàng triệu người Nam Á thường xuyên sử dụng nghệ, màu vàng rực rỡ của nghệ có thể khiến họ mất mạng.
 
Để khiến cho nghệ có màu sắc bắt mắt, trong một số công đoạn chế biến gia vị, nghệ thường phủ thêm một lớp chì cromat – một chất độc hại với hệ thần kinh. Điều này giải thích tại sao Nam Á có tỷ lệ ngộ độc chì cao nhất thế giới. Các bệnh về tim mạch và não bộ do ngộ độc chì – đặc biệt trẻ em rất dễ mắc phải – đã giết chết ít nhất 1.4 triệu người ở khu vực này vào năm 2019. Nền kinh tế cũng bị ảnh hưởng không nhỏ; năm đó, người ta ước tính ngộ độc chì đã làm giảm năng suất của Nam Á tương đương 9% GDP. Tuy nhiên, với những chính sách thông minh, sự lãnh đạo sáng suốt và thông điệp sắc bén, tình hình đã giảm nhẹ đáng kể. Bangladesh là minh chứng cho điều đó.
 
Dưới sự thúc đẩy của các nhóm nghiên cứu từ Stanford University và International Centre for Diarrhoeal Disease Research, Bangladesh đã phát động một chiến dịch toàn quốc chống pha trộn làm giả màu nghệ vào năm 2019. Các quy định cấm đã được thực thi, những ai vẫn cố tình vi phạm đều bị trừng phạt thẳng tay và công khai. Thủ tướng Sheikh Hasina đã đề cập đến vấn đề này trên truyền hình. Các khu chợ ở Bangladesh dán đầy những lời cảnh báo. Phương tiện truyền thông địa phương cũng loan tin hàng loạt.
 
Theo dữ liệu mới được công bố, tỷ lệ nghệ nhiễm chì trên thị trường gia vị ở Bangladesh đã giảm xuống mức 0 chỉ sau hai năm. Lượng chì trong máu của các công nhân nhà máy nghệ cũng giảm khoảng 1/3. Trên quy mô toàn quốc, nó có thể đã cứu sống hàng ngàn người. Những quốc gia khác cũng đang bị tình trạng ngộ độc chì tràn lan nên nhìn vào Bangladesh. Những ước tính gần đây cho thấy con số đáng kinh ngạc là 815 triệu trẻ em – tương đương một phần ba tổng số trẻ em trên toàn thế giới – đã bị nhiễm độc chì. Theo Centre for Global Development, một tổ chức tư vấn ở Washington, thảm họa này góp khoảng 20% vào khoảng cách học tập giữa trẻ em ở các nước giàu và nghèo.
 
Nhiễm độc chì có nhiều nguyên nhân. Cơ quan kiểm soát yếu kém, hoặc không có cơ quan nào kiểm soát và cấp phép cho các dụng cụ nấu ăn, mỹ phẩm và các sản phẩm khác có chứa chì. Tuy nhiên, có vẻ như là thủ phạm chính vẫn là nghệ bị nhuộm màu, chủ yếu là do công đoạn chế biến gia vị ẩu tả, kém chất lượng ở Ấn Độ. Ấn Độ là nơi sản xuất 75% các gia vị chứa nghệ, nguồn cung cấp phần lớn các gia vị này ở Bangladesh, và cũng được ước tính là quốc gia có tỷ lệ nhiễm độc chì cao nhất thế giới.
 
Nếu được noi theo một cách phù hợp, phản ứng của Bangladesh đối với vấn đề này có thể sẽ phát huy tác dụng ở nhiều quốc gia khác. Các yếu tố chính bao gồm sự cởi mở với các tổ chức chuyên môn nước ngoài; chính phủ sẵn lòng hợp tác với họ; và thành lập một liên minh lớn, bao gồm cả các nhà báo và các công ty tư nhân, để tối đa hóa nỗ lực. Cách tiếp cận này không quá tốn kém, độ phối hợp cao và kiên trì liên tục đã giải quyết vấn đề một cách nhanh chóng, và cũng đã củng cố cho sự phát triển vượt trội của nước này trong hai thập niên qua. Và Sheikh Hasina xứng đáng được ghi nhận công lao vì điều đó – dù cam kết của bà đối với việc hoạch định chính sách sáng suốt có vẻ như đang bị chững lại.
 
Khi cuộc bầu cử đang đến gần, nữ thủ tướng tại vị lâu nhất thế giới, người phụ nữ đã nắm quyền ở Bangladesh trong hai thập niên, ngày càng độc đoán và nóng nảy hơn. Tầm quan trọng của chiến dịch nghệ có thể sẽ thuyết phục bà đổi hướng. Vì nó chỉ ra rằng, mô hình của Bangladesh dựa trên việc tổ chức, hợp tác và đồng thuận, chứ không phải các sắc lệnh chính trị, và còn nhiều điều hơn thế nữa ngoài những di sản mà bà đang dựa vào.
 
Ấn Độ, dưới sự lãnh đạo của Narendra Modi, đang trong quá trình loại bỏ các nhà tài trợ nước ngoài và giải tán bất kỳ tổ chức phi chính phủ nào mà ông định nghĩa là ‘không thân thiện.’ Có nhiều điều mà Ấn Độ cần học hỏi từ cách tiếp cận thực tế và cởi mở của Bangladesh. Thế giới phát triển liên tục và phát sinh vô số vấn đề về sức khoẻ và môi trường đang chờ giải quyết. Vì vậy, những điều tốt đẹp của Bangladesh cần được duy trì và nhân rộng khắp nơi.
 
Người Việt uống thuốc nghệ cũng cần tìm hiểu kỹ nguồn gốc và chất liệu trước khi tiêu thụ, để có thể tận hưởng tác dụng mà không bị tác hại.
 
Cung Đô sưu tầm và biên dịch
Nguồn: “How to stop turmeric from killing people” được đăng trên trang Economist.com.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trí tuệ nhân tạo / AI (Artificial Intelligence) gần đây được nhắc đến rất nhiều không những trong giới công nghệ máy tính mà cả trong các môi trường chính trị, kinh tế, xã hội vì tác dụng tiềm năng của nó trên mọi lãnh vực của đời sống con người. Riêng trong lãnh vực y học, AI đã và đang có những bước tiến đáng kể. AI đang được sử dụng để cải thiện kết quả của bệnh nhân, giảm chi phí và tăng hiệu quả trong chăm sóc sức khỏe, có khả năng cách mạng hóa y học bằng cách cung cấp các chẩn đoán chính xác hơn, kế hoạch điều trị cá nhân hóa và cải thiện việc chăm sóc bệnh nhân.
Cũng giống như một cuốn từ điển vật lý, ‘cuốn từ điển’ trong đầu của chúng ta cũng chứa thông tin về các từ, bao gồm các chữ cái, âm thanh và ý nghĩa hoặc ngữ nghĩa của từ, cũng như thông tin về các thành phần câu cú và cách ghép các từ lại với nhau để tạo thành các câu đúng ngữ pháp. ‘Cuốn từ điển’ đó còn là một cuốn từ điển các từ ngữ đồng nghĩa. Nó có thể giúp chúng ta kết nối các từ ngữ và xem chúng giống nhau về ý nghĩa, âm thanh hoặc chính tả như thế nào.
Vừa mới mua một thùng raspberry hôm qua, mà hôm nay chúng bắt đầu trông hơi…mốc lên rồi. Mà mang bỏ hết thì tiếc đứt ruột – hay là chỉ lấy những trái bị mốc bỏ ra là được? Không ít người sẽ quyết định như vậy. Tưởng chừng như vô hại, nhưng nấm mốc trên thực phẩm có thể gây ra nhiều vấn đề, từ chứng khó tiêu cho đến những tình huống nghiêm trọng nhất như tổn thương thận hoặc thậm chí là ung thư.
Các cơ quan y tế Trung Quốc tuần qua cho biết họ chưa phát hiện bất kỳ mầm bệnh bất thường hoặc chủng vi-rút mới nào sau khi Tổ Chức Y Tế Thế Giới (WHO) yêu cầu cung cấp thông tin về các đợt bùng phát bịnh hô hấp. WHO đã yêu cầu Trung Quốc cung cấp thêm thông tin chi tiết sau khi các tổ chức như Program for Monitoring Emerging Diseases (ProMED) báo cáo về các trường hợp viêm phổi chưa được chẩn đoán ở trẻ em ở miền bắc Trung Quốc.
Thời gian Mở Ghi Danh Medicare (Open Enrollment) đang diễn ra. Chúng tôi đã chọn một số câu hỏi về chủ đề này và muốn chia sẻ thông tin trong chuyên mục của tháng này. Chúng tôi đã thêm một câu hỏi để giải quyết rõ ràng hơn những lĩnh vực mà nhiều người còn nhầm lẫn về vắc xin ngừa COVID-19. Nếu quý vị có thêm câu hỏi về Medicare, Medicaid, thị trường bảo hiểm Y tế theo đạo luật chăm sóc giá cả phải chăng, phúc lợi hưu trí an sinh xã hội, thu nhập an sinh bổ sung hoặc tiêm chủng ngừa COVID/cúm, quý vị có thể liên hệ với chúng tôi ngay hôm nay bằng 3 cách:
Mua thuốc bậy bạ không nguồn gốc là một trò xui rủi. Từ Xanax đến cocaine, thuốc hoặc thuốc giả được mua ở những nơi không phải cơ sở y tế có thể chứa liều lượng fentanyl nguy hiểm cho tính mạng. Các bác sĩ đã chứng kiến sự gia tăng sử dụng fentanyl không cố ý từ những người mua các loại thuốc theo toa thuộc nhóm opioid và các loại thuốc khác có chứa hoặc pha, trộn fentanyl. Người ta nhận thấy Fentanyl đã được đưa vào nguồn cung cấp thuốc heroin ở Massachusetts. Vào năm 2016, Giáo sư Kavita Babu và các đồng nghiệp phát hiện ra rằng những bệnh nhân đến khoa cấp cứu với báo cáo sử dụng quá liều heroin thường có fentanyl trong kết quả xét nghiệm mẫu thuốc của họ.
Hàng năm, trên khắp thế giới sẽ có hàng triệu người quyết tâm không động tới các loại đồ uống có cồn trong một tháng – truyền thống này bắt đầu từ Tháng Giêng Khô Ráo (Dry January) và sau này mở rộng thành nhiều nỗ lực tương tự, chẳng hạn như Tháng Mười Tỉnh Táo (Sober October). Cho dù đó là cả một chiến dịch đông đảo người tham gia, hay chỉ đơn giản là nỗ lực của một cá nhân để bớt ‘say xỉn’ lại, số lượng người tham gia ‘tháng kiêng rượu’ có vẻ như ngày càng nhiều.
Thường thì ai cũng sẽ nghĩ rằng tế bào sống tốt hơn tế bào chết. Tuy nhiên, điều này không phải lúc nào cũng đúng: các tế bào thường hy sinh bản thân để giữ cho chúng ta khỏe mạnh. Chúng là những ‘anh hùng thầm lặng’ chẳng màng sinh-tử để bảo vệ chúng ta. Mặc dù cái chết có vẻ thụ động – là một kết thúc đáng tiếc xảy ra theo kiểu “muốn tránh cũng không được” – nhưng cái chết của các tế bào thường có chủ đích và mang tính chiến lược. Tại sao tế bào chết và chết như thế nào là chuyện khá phức tạp và có thể ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe tổng thể của chúng ta.
Một người đàn ông 29 tuổi mắc HIV/AIDS giai đoạn cuối, đã qua đời 18 ngày sau khi được chẩn đoán mắc bệnh đậu khỉ. Trường hợp này nhấn mạnh tính dễ bị tổn thương của hệ thống miễn dịch bị suy giảm trước mối đe dọa mới nổi này, nhắc nhở về nguy cơ gia tăng đậu khỉ đối với một số nhóm dân cư. Riêng tại TPHCM, từ đầu năm đến nay, 20 ca mắc bệnh đậu khỉ được ghi nhận, trong đó có 18 bệnh nhân dương tính với HIV.
Trong những tuần gần đây, tin tức về việc vận động viên thể dục dụng cụ Mary Lou Retton phải vào bệnh viện vì một loại viêm phổi (pneumonia) hiếm gặp đã khiến nhiều người quan tâm và tò mò về căn bệnh này.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.