Đồng bằng sông Cửu Long đang ở vào mùa lũ. Đây cũng là mùa vụ làm ăn của nhiều làng nghề ở miền Tây Nam phần. Tại vùng ngoại thành của Cần Thơ, nghề cáo hến ở xã Vĩnh Trinh, thuộc huyện Vĩnh Thạnh, đang vào vụ với sự tham gia của hàng trăm gia đình. Nghề này đã có mặt ở đây hơn nửa thế kỷ qua và gắn bó với người dân vùng lũ. Báo SGGP ghi nhận về nghề cáo hến của dân nghèo xã này như sau.
Phóng viên qua đêm ở nhà anh Đúng, người có trên 20 năm trong nghề cào hến. Mờ sáng, chị Ba, vợ anh Đúng, gọi cả nhà thức dậy, chuẩn bị hành trình cho chuyến cào hến trên dòng kinh Bò Ót. Chị nấu sẵn một nồi cơm cùng thức ăn trưa để mang theo. Ba cha con anh Đúng, mỗi người vác trên vai một cây cào, nét mặt rạng rỡ, hy vọng một chuyến bội thu. Lúc này xóm hến Vĩnh Trinh cũng bừng tỉnh mở đầu cho một ngày náo nhiệt. Hàng chục ghe cào nổ máy đánh thức kinh 19 và tỏa ra muôn nẻo. Anh Đúng cho biết, đây là chuyến xuất phát thứ nhì của cư dân "xóm hến" và là chuyến "nội tỉnh".
Trước đó, lúc hai giờ sáng, đã có đoàn ghe cào lên đường đến Kiên Giang, An Giang tìm hến. Anh Đúng tâm sự: "Nghề này tuy dễ làm nhưng không "dễ ăn". Thiếu kinh nghiệm, không biết nơi hến nhiều hay ít để mà chọn điểm sẽ tốn nhiều công". Gần 2 tiếng đồng hồ, phóng viên tới kinh Bò Ót, thuộc xã Thới Thuận huyện Thốt Nốt - là nơi mà anh Đúng dự đoán có nhiều hến.
Bữa ăn sáng được dọn ra, 3 cha con anh Đúng lùa vội vàng mấy chén cơm để lấy sức trầm mình xuống kinh. Ngồi trên ghe, phóng viên chăm chú nhìn ba cha con anh Đúng quơ cào xuống lòng kinh khuấy thành từng vòng xoáy có đường kính khác nhau và cứ vài ba phút thì cây vợt đã nặng trĩu hến. Bằng đôi tay thuần thục, họ trút từng vợt hến xuống khoang ghe. Nghề cào hến đòi hỏi phải có sức mạnh, quan trọng là đôi tay giữ cào. Theo nhiều cư dân luống tuổi ở xóm hến, nghề cào hến đã tồn tại hơn 40 năm.
Bạn,
Báo SGGP cho biết: theo cư dân xóm hến, mùa nước nổi thì đứng trên ghe cào, khi nước rong thì trầm mình xuống kinh. Dụng cụ cào hến cũng đơn giản, mỗi người trang bị một cây cào cán dài 4 đến 5 mét, lưỡi cào bằng sắt và có bọc lưới để hến không rơi rớt. Phần lớn họ là nông dân nghèo, không đất sản xuất, phải đi cào hến để sinh nhai. Tuy vậy, cái tên "xóm hến" ở Vĩnh Trinh chỉ mới xuất hiện khoảng 6 năm nay, từ khi các gia đình sống bằng nghề cào hến tập trung về đây ngày càng nhiều. Từ khi có xóm hến, thương lái đến mua hến tấp nập. Dân Vĩnh Trinh đỡ vất vả hơn, không phải mang từng thúng hến ra bán lẻ ở các chợ xã. Vĩnh Trinh có tổng cộng hơn 200 gia đình kiếm sống bằng nghề cào hến.