
(WASHINGTON, ngày 18 tháng 6, Reuters) – Chính phủ Hoa Kỳ sẽ tiếp tục cấp chiếu khán cho sinh viên ngoại quốc trong thời gian tới, tuy nhiên lần mở cửa này đi kèm với một bước kiểm tra nghiêm nhặt chưa từng có: thẩm tra toàn diện các hoạt động giao tiếp trên các mạng xã hội, của đương đơn.
Theo một bản công điện nội bộ đề ngày 18 tháng 6, do Bộ Ngoại Giao phổ biến đến các cơ quan lãnh sự Hoa Kỳ trên toàn thế giới vào ngày Thứ Tư vừa qua, các viên chức lãnh sự được yêu cầu thực hiện một cuộc “duyệt xét toàn diện và nghiêm ngặt” đối với tất cả các đương đơn xin thị thực du học hoặc diện trao đổi sinh viên, nhằm phát hiện những người “có thái độ thù nghịch đối với nhân dân, văn hoá, chính quyền, cơ cấu tổ chức hoặc các giá trị nền tảng của Hiệp Chủng Quốc.”
Trước đó, vào ngày 27 tháng 5, chính quyền Trump đã chỉ thị các phái bộ Hoa Kỳ ở nước ngoài ngừng nhận lịch hẹn mới cho các hồ sơ xin thị thực du học và trao đổi sinh viên, nhằm chuẩn bị cho việc mở rộng phạm vi rà soát các hoạt động mạng xã hội của sinh viên quốc tế.
Ngoại trưởng Marco Rubio cho biết các quy định hướng dẫn mới sẽ được ban hành ngay sau khi Bộ Ngoại Giao rà soát xong.
Trong bản công điện có chữ ký của Rubio, các viên chức lãnh sự “cần tìm hiểu kỹ những đương đơn từng có hoạt động chính trị, đặc biệt nếu các hoạt động đó có liên hệ đến bạo lực hoặc mang quan điểm như đã nêu ở trên. Trong trường hợp đó, quý vị phải cân nhắc đến việc họ sẽ tiếp tục các hoạt động như vậy khi đến Hoa Kỳ.”
Một viên chức thuộc Bộ Ngoại Giao (yêu cầu được ẩn danh) cho biết theo hướng dẫn mới, các viên chức lãnh sự sẽ yêu cầu đương đơn cho họ vào xem các tài khoản mạng xã hội cá nhân.
Viên chức nói thêm: “Để thực hiện bước rà soát này, tất cả người nộp đơn xin visa diện F, M và J sẽ phải chỉnh chế độ ‘công khai’ cho toàn bộ hồ sơ mạng xã hội của họ. Sau đó, các phái bộ mới sắp đặt lịch phỏng vấn và xét cấp chiếu khán cho ba diện này. Việc tăng cường duyệt xét các hoạt động trên mạng xã hội sẽ giúp chúng tôi bảo đảm rằng từng người muốn đến đất nước chúng ta đều được kiểm tra kỹ lưỡng.”
Ngoài ra, Rubio cũng cho biết đã thu hồi visa của hàng trăm, thậm chí hàng ngàn người, bao gồm cả sinh viên. Lý do được đưa ra là vì họ đã tham gia vào những hoạt động trái ngược với đường lối đối ngoại của Hoa Kỳ, như ủng hộ người Palestine hoặc công khai chỉ trích Israel về chiến dịch quân sự tại Gaza. Thông tin về sự thay đổi này đã được tờ The Free Press loan tin trước đó.
Những người chỉ trích Tổng thống Trump cho rằng các hành động của chính quyền vi phạm quyền tự do ngôn luận theo Tu chính án Thứ Nhất của Hiến Pháp Hoa Kỳ.
Cuối tháng 5, Rubio đã chỉ thị cho các cơ quan lãnh sự Hoa Kỳ trên toàn thế giới tăng cường rà soát đối với các hồ sơ xin visa có liên quan đến Đại học Harvard, bất kể mục tiêu chuyến đi là gì. Đây là một phần trong cuộc đối đầu kéo dài giữa chính quyền Trump và đại học lâu đời và giàu có bậc nhất nước Mỹ.
Chỉ thị cho biết đây sẽ là một “chương trình thí điểm nhằm mở rộng quy trình duyệt xét và sàng lọc đơn xin chiếu khán,” và có thể sẽ áp dụng mô hình này cho các trường đại học khác trong tương lai.
Đồng thời, các viên chức lãnh sự còn được yêu cầu cẩn trọng khi giải quyết hồ sơ xin visa của những đương đơn để tài khoản mạng xã hội của họ ở chế độ riêng tư, vì điều này có thể được coi là dấu hiệu của “né tránh, không hợp tác.”
Những hành động bị đánh giá là bài trừ Do Thái hoặc có quan điểm đối lập với Hoa Kỳ đang dần trở thành yếu tố gây bất lợi cho đương đơn xin visa trong quá trình duyệt xét. Trong một bản điện tín nội bộ khác, đề ngày 14 tháng 6, Bộ Ngoại Giao đã nêu rõ đây là vấn đề đáng quan ngại, và khuyến nghị bổ sung thêm 36 quốc gia vào danh sách cấm nhập cảnh của Tổng thống Trump.