
(WASHINGTON, ngày 16 tháng 6, Reuters) – Hôm thứ Hai (16/6), các TNS Đảng Cộng Hòa bất ngờ công bố những thay đổi đối với dự luật giảm thuế và chi tiêu quy mô lớn của Tổng thống Donald Trump. Điều này có thể khiến quá trình thông qua dự luật gặp trở ngại, do mâu thuẫn ngày càng lớn giữa hai viện.
Lưỡng viện Quốc Hội – dù đều do Đảng Cộng Hòa kiểm soát với đa số sít sao – lại đưa ra các phiên bản khác nhau của dự luật. Điều này có thể gây trở ngại cho mục tiêu thông qua dự luật trước thời hạn 4 tháng 7 – một cột mốc quan trọng trong nghị trình đối nội của Trump.
Một trong những thay đổi đáng chú ý nhất được Thượng Viện đưa ra là việc giới hạn khoản khấu trừ thuế liên bang đối với thuế thu nhập cấp tiểu bang và địa phương ở mức 10,000 MK. Mức này thấp hơn nhiều so với mức 40,000 MK được Hạ Viện thông qua trước đó. Vì vậy, không ít DB Cộng Hòa tại Hạ Viện đã phản đối gay gắt, chủ yếu chia thành hai nhóm. Một nhóm thì kêu gọi cắt giảm chi tiêu mạnh mẽ hơn để đối phó tình trạng thâm hụt ngân sách liên bang đang gia tăng, và nhóm còn lại mong muốn bảo vệ các mạng lưới an sinh xã hội như chương trình Medicaid cho người có thu nhập thấp.
Tuy nhiên, theo tài liệu nội bộ từ Ủy ban Tài Chánh Thượng Viện, con số này vẫn đang được thảo luận và chưa phải là mức cuối cùng.
Ngoài ra, bản dự thảo của Thượng Viện còn giới hạn các khoản miễn thuế đối với thu nhập từ tiền boa và tiền làm thêm giờ – những nội dung từng được Tổng thống Trump đưa ra như lời hứa tranh cử trong năm 2024. Trong khi đó, dự luật của Hạ Viện lại cho phép khấu trừ lên đến 160,000 MK thu nhập mỗi năm.
Dự luật mới vẫn giữ nguyên mục tiêu gia hạn các khoản giảm thuế từ năm 2017, được coi là thành tựu lập pháp nổi bật nhất trong nhiệm kỳ đầu tiên của Trump, đồng thời tăng ngân sách cho quốc phòng và an ninh biên giới.
Điểm đặc biệt đáng chú ý là dự luật sẽ nâng mức nợ công cao nhất của chính phủ liên bang thêm 5,000 tỷ MK. Đây là bước đi mà Quốc Hội buộc phải thực hiện trong mùa hè này để tránh cơ nguy vỡ nợ, vì tổng nợ quốc gia hiện nay đã đạt mức 36,200 tỷ MK.
Phát biểu trong thông cáo công bố bản dự thảo sửa đổi, TNS Mike Crapo (Chủ tịch Ủy ban Tài Chánh Thượng Viện, đại diện Đảng Cộng Hòa tiểu bang Idaho) nhấn mạnh: “Tôi mong được tiếp tục phối hợp với các đồng nghiệp tại Hạ Viện và Chính quyền để nhanh chóng mang đến cho người dân Hoa Kỳ chương trình kinh tế táo bạo của Tổng thống Trump.”
Với thế đa số 53–47 tại Thượng Viện và lợi thế 220–212 tại Hạ Viện, Đảng Cộng Hòa không được phép để mất quá nhiều phiếu, nhất là khi dự luật đang vấp phải sự phản đối đồng loạt từ Đảng Dân Chủ.
Theo nội dung bản dự luật của Thượng Viện, người nộp thuế sẽ được miễn trừ lên đến 25,000 MK, tuy nhiên mức miễn trừ này sẽ bắt đầu giảm dần đối với cá nhân có thu nhập trên 150,000 MK hoặc cặp vợ chồng có thu nhập hơn 300,000 MK. Đối với khoản làm thêm giờ, những cặp vợ chồng khai thuế chung cũng sẽ được khấu trừ 25,000 MK.
Dự thảo cũng phần nào nới lỏng các quy định cứng rắn từ Hạ Viện về “thuế nhà cung cấp” (provider tax) – phương thức giúp các tiểu bang tăng ngân sách liên bang cho Medicaid. Dù bị nhiều tổ chức tài chánh xem là mánh khóe kế toán, nhưng đây lại là phao cứu sinh cho nhiều bệnh viện vùng sâu vùng xa.
Tuy nhiên, trong vấn đề yêu cầu người nhận Medicaid phải có việc làm, Thượng Viện vẫn giữ nguyên đề nghị của Hạ Viện. Phòng Ngân Sách Quốc Hội cho biết quy định này sẽ khiến khoảng 4.8 triệu người mất bảo hiểm y tế.
Thủ lãnh Đảng Dân Chủ tại Thượng Viện, TNS Chuck Schumer, chỉ trích: “Những cắt giảm đối với Medicaid trong dự luật này còn sâu và tàn khốc hơn cả cái của nợ mà Đảng Cộng Hòa đưa ra ở Hạ Viện.”
Ngoài ra, bản dự luật mới cũng quyết liệt hơn trong việc loại bỏ dần các khoản trợ cấp dành cho xe điện và năng lượng tái tạo – những chính sách từng được thông qua dưới thời Biden. Sự thay đổi này ngay lập tức ảnh hưởng đến thị trường, khi cổ phiếu của các công ty năng lượng mặt trời Hoa Kỳ lao dốc trong phiên giao dịch ngoài giờ tối thứ Hai.
Chưa hết, Thượng Viện còn muốn biến một số khoản miễn thuế dành cho các công ty, xí nghiệp trở thành vĩnh viễn, bao gồm khấu trừ toàn bộ cho các hoạt động nghiên cứu và phát triển trong nước, cũng như các khoản đầu tư vốn mới vào máy móc và thiết bị. Trong khi đó, những ưu đãi này chỉ mang tính tạm thời trong phiên bản dự luật của Hạ Viện.
Đối với loại thuế trả đũa nhằm vào các nhà đầu tư nước ngoài, vốn đang khiến giới kinh doanh lo ngại, Thượng Viện giữ nguyên các điều khoản đã được Hạ Viện đề nghị, nhưng dời thời điểm áp dụng sang năm 2027.
Tiếp theo, Thượng Viện sẽ bước vào quá trình tranh luận về bản sửa đổi Dự Luật Lớn và Đẹp của Trump. Dự luật cần được Thượng Viện thông qua, sau đó gửi lại Hạ Viện để bỏ phiếu lần cuối trước khi Tổng thống Trump ký ban hành.