Mặc dù có thêm thời gian vào buổi chiều cho nhiều việc khác, nhưng việc đổi sang giờ DTS (để ngày sáng lâu hơn) lại mang đến những tác hại xấu cho sức khỏe. (Nguồn: pixabay.com)
Vào Chủ Nhật (10/3/2024), người dân Hoa Kỳ sẽ vặn đồng hồ của mình tới thêm 1 tiếng. Và điều này có thể gây ra những khó khăn hoặc phiền toái cho nhiều người vì phải thích nghi với sự thay đổi này trong thói quen hàng ngày.
Có khoảng 1/3 người dân Hoa Kỳ cho biết họ không thích việc thay đổi giờ giấc 2 lần mỗi năm như hiện nay. Gần 2/3 muốn bỏ hẳn việc này. Có 17% không có ý kiến gì cụ thể và 21% muốn tiếp tục việc điều chỉnh giờ giấc.
Nhưng những ảnh hưởng của việc chỉnh giờ không chỉ đơn giản là sự bất tiện. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng việc “vặn đồng hồ tới thêm 1 tiếng” vào mỗi tháng 3 gây ảnh hưởng đến những vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe, bao gồm nguy cơ tăng các cơn đau tim và tình trạng thiếu ngủ (hay ‘ngủ không đủ giấc’) ở thanh thiếu niên.
Ngược lại, khi chỉnh thời gian quay trở lại giờ tiêu chuẩn vào mùa thu, lại không tăng nguy cơ đau tim hoặc ảnh hưởng gì đến tình trạng thiếu ngủ.
Beth Ann Malow, Giáo sư Thần kinh học và Nhi khoa của Đại học Vanderbilt, đã nghiên cứu những ưu và nhược điểm của việc điều chỉnh giờ giấc này trong hơn 5 năm. Bà cùng các đồng nghiệp đã nhận thấy rằng việc chỉnh giờ đồng hồ vào mỗi vào mùa xuân có tác động tức thì đến sức khỏe của mọi người, và tác động này kéo dài suốt gần 8 tháng áp dụng lịch trình “daylight saving time” (DST, chỉnh giờ để ngày sáng lâu hơn).
Tại sao cơ thể chúng ta bị ảnh hưởng bởi việc áp dụng giờ DST?
Người dân Hoa Kỳ có nhiều ý kiến trái chiều khi lựa chọn giữa việc áp dụng giờ theo lịch trình DST hay giờ tiêu chuẩn (standard time) cố định cả năm. Nhưng ngày càng có nhiều tiểu bang ủng hộ sử dụng giờ tiêu chuẩn cố định.
Tuy nhiên, tác động của hai lần chỉnh giờ – dù có thể gây khó khăn cho nhiều người – lại không giống nhau. Giờ tiêu chuẩn “standard time” gần giống nhất với ánh sáng tự nhiên, khi mặt trời lên cao vào buổi trưa. Ngược lại, trong thời gian áp dụng lịch trình DTS “daylight saving time” từ tháng 3 đến tháng 11, việc điều chỉnh giờ giấc khiến cho trời sáng trễ hơn một tiếng, và trời cũng sập tối trễ hơn một tiếng so với thời gian trên đồng hồ.
Ánh sáng tự nhiên vào buổi sáng rất quan trọng để giúp thiết lập nhịp sinh học của cơ thể: giúp chúng ta tỉnh táo và nhạy bén. Ánh sáng ban mai cũng giúp cải thiện tâm trạng – người ta sử dụng các loại đèn mô phỏng ánh ban mai tự nhiên để giúp điều trị bệnh ‘sầu đông’ (tên tiếng Anh là seasonal affective disorder hay winter blues).
Mặc dù chưa biết rõ nguyên nhân chính xác tại sao ánh sáng lại kích thích tâm trạng và có lợi cho chúng ta, nhưng có thể ánh sáng ảnh hưởng đến việc tăng cường sản xuất cortisol (một hormone đóng vai trò trong việc điều chỉnh phản ứng của cơ thể với stress), hoặc có thể ánh sáng có ảnh tưởng tới hạch hạnh nhân trong não (amygdala, là khu vực não bộ liên quan tới việc kiểm soát căng thẳng).
Thanh thiếu niên cũng bị ảnh hưởng đến tình trạng thiếu ngủ kéo dài do các hoạt động liên quan đến học tập, thể thao và xã hội. Thí dụ, nhiều trẻ em phải bắt đầu học vào khoảng 8 giờ sáng hoặc thậm chí sớm hơn. Đổi giờ DTS có nghĩa là các em phải thức dậy và đến trường khi trời còn tối mịt.
Các dữ liệu và chứng cứ thu thập được hỗ trợ mạnh mẽ cho việc áp dụng giờ tiêu chuẩn cố định trên toàn quốc. Giáo sư Malow đã nói rõ quan điểm này trong một phiên điều trần tại Quốc Hội vào tháng 3/2022. Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ gần đây đã kêu gọi áp dụng thời gian tiêu chuẩn vĩnh viễn. Cuối năm 2022, Mexico cũng đã quyết định áp dụng giờ tiêu chuẩn cố định, vì cho rằng quyết định này mang lại lợi ích cho sức khỏe, năng suất và tiết kiệm năng lượng.
Ưu điểm lớn nhất của giờ DST là để ‘trời còn sớm’ được hơn 1 tiếng vào buổi chiều tối, để mọi người có thời gian chơi thể thao, mua sắm hoặc tiệc tùng. Tuy nhiên, việc tiếp xúc với ánh sáng trễ hơn vào buổi tối trong gần 8 tháng áp dụng lịch trình DST cũng có những ảnh hưởng tiêu cực. Ánh sáng sẽ làm trì hoãn quá trình sản xuất melatonin trong não, một loại hormone gây cảm giác buồn ngủ, khiến cho giấc ngủ của chúng ta bị cản trở và thời gian ngủ bị rút ngắn.
Ở tuổi dậy thì, quá trình sản xuất melatonin trong não mỗi đêm cũng diễn ra trễ hơn so với những người khác. Sự thay đổi trong sản xuất melatonin ở tuổi dậy thì kéo dài đến khi bước sang độ tuổi 20. Vì vậy, thanh thiếu niên, vốn đã khó đi ngủ sớm, sẽ càng dễ gặp các vấn đề về giấc ngủ trong thời gian áp dụng lịch trình DST.
Hiệu ứng “rìa Tây” (“Western edge” effect)
Vị trí địa lý cũng có thể ảnh hưởng đến cách DST tác động đến giấc ngủ của chúng ta. Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người sống ở rìa phía tây của một múi giờ, nơi mà trời sáng và trời tối đều trễ hơn, thường ngủ ít hơn so với những người sống ở rìa phía đông của múi giờ đó.
Nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng những cư dân ở rìa phía Tây có tỷ lệ bị béo phì, tiểu đường, bệnh tim và ung thư vú cao hơn, cũng như có mức thu nhập bình quân thấp hơn và chi phí chăm sóc y tế cao hơn. Một nghiên cứu khác cũng chỉ ra tỷ lệ mắc một số bệnh ung thư khác cao hơn ở rìa phía tây của một múi giờ.
Theo các khoa học gia, những vấn đề sức khỏe này có thể là do sự kết hợp giữa tình trạng thiếu ngủ trong thời gian dài và “sai lạc nhịp sinh học” (circadian misalignment). Sai lạc nhịp sinh học có nghĩa là tình trạng không đồng bộ về thời gian giữa nhịp sinh học tự nhiên của cơ thể và thời gian theo đồng hồ. Nói cách khác, khi các hoạt động hàng ngày như làm việc, học tập hoặc ngủ nghỉ được xác định dựa theo giờ trên đồng hồ, chứ không phải theo chu kỳ tự nhiên của mặt trời mọc và lặn, có thể tạo ra sự ‘lạc nhịp’ và gây ra vấn đề về sức khỏe.
Sơ lược về lịch sử của DST
Quốc Hội đã áp dụng thời gian tiết kiệm năng lượng (DST) cố định trong Thế Chiến I và Thế Chiến II, và một lần nữa trong cuộc khủng hoảng năng lượng đầu những năm 1970. Tuy nhiên, từ khi áp dụng DST cố định vào tháng 1 năm 1974, mức độ ủng hộ đã giảm từ 79% xuống 42%, nguyên nhân chủ yếu là do lo ngại về an toàn khi trẻ em phải đi học lúc trời còn tối.
Vào thời điểm đó, ý tưởng của việc áp dụng DST là để trời sáng thêm một tiếng vào chiều tối sẽ giúp tiết kiệm năng lượng bằng cách giảm thiểu sử dụng đèn điện. Tuy nhiên, về sau ý tưởng này đã được chứng minh là sai, bởi vì nhu cầu sưởi ấm có thể tăng vào các buổi sáng mùa đông, trong khi nhu cầu sử dụng điều hòa không khí thường sẽ tăng vào những chiều tối mùa hè.
Sau Thế Chiến II, quyền quyết định ngày bắt đầu và ngày kết thúc cho lịch trình DST thuộc về chính quyền các tiểu bang. Tuy nhiên, vì điều này tạo ra nhiều vấn đề về an toàn và lịch trình đường sắt nên Quốc Hội đã thông qua Đạo Luật Thời Gian Đồng Bộ (Uniform Time Act) vào năm 1966. Đạo luật này quy định thời gian áp dụng DST trên toàn quốc tính từ ngày Chủ Nhật cuối cùng của tháng 4 cho đến ngày Chủ Nhật cuối cùng của tháng 10. Năm 2007, Quốc Hội đã sửa đổi luật để mở rộng khoảng thời gian áp dụng giờ DST từ ngày Chủ Nhật thứ hai của tháng 3 đến ngày Chủ Nhật đầu tiên của tháng 11 – và khoảng thời gian này vẫn có hiệu lực cho đến ngày nay.
Nhưng Đạo Luật Thời Gian Đồng Bộ cũng cho phép các tiểu bang và vùng lãnh thổ được quyền không áp dụng DST. Những nơi đã chọn sử dụng giờ tiêu chuẩn vĩnh viễn bao gồm Arizona, Hawaii Puerto Rico, Quần đảo Virgin thuộc Hoa Kỳ, Quần đảo Bắc Mariana, Guam và American Samoa.
Tình hình đang thay đổi
Tính đến tháng 3 năm 2024, 17 tiểu bang đã thông qua luật áp dụng lịch trình DST vĩnh viễn. Nhưng luật liên bang yêu cầu họ phải chờ Quốc Hội, và trong một số trường hợp, cả các tiểu bang lân cận, thực hiện hành động tương tự. Trong năm 2023, hơn hai mươi tiểu bang đã đưa ra các đạo luật liên quan đến việc thay đổi giờ giấc, nhưng chưa có đạo luật nào được thông qua.
Trong khi đó, tỷ lệ dự thảo luật và các biện pháp được đề nghị về việc áp dụng thời gian tiêu chuẩn vĩnh viễn đã tăng từ 15% vào năm 2021 lên 37% vào năm 2024.
Tháng 3/2022, Thượng Viện Hoa Kỳ đã thông qua Luật Bảo Vệ Ánh Mặt Trời (Sunshine Protection Act) nhằm áp dụng DST vĩnh viễn. Nhưng Hạ Viện đã không thuận theo. TNS Florida Marco Rubio đã giới thiệu lại dự luật vào ngày 1 tháng 3 năm 2023, nhưng vẫn chưa có tiến triển gì.
Tình hình ngày càng có nhiều tiểu bang muốn bỏ hẳn việc chỉnh giờ hai lần mỗi năm cho thấy đã có nhiều người nhận ra những tác động xấu của việc này. Giờ đây, quyết định về việc bỏ hay giữ DST nằm trong tay của các nhà lập pháp, liệu họ sẽ chọn chấm dứt việc điều chỉnh giờ giấc để ‘thuận theo tự nhiên,’ hay bất chấp tốt xấu mà giữ nguyên lịch trình DST?
Nguyên Hòa biên dịch
Nguồn: “Could the days of ‘springing forward’ be numbered? A neurologist and sleep expert explains the downside to that borrowed hour of daylight” được đăng trên trang TheConversation.com.
Gửi ý kiến của bạn
