Fox News bị kiện đòi bồi thường $1.6 tỉ vì tung tin bầu cử giả

Công ty sản xuất máy bỏ phiếu Dominion Voting Systems đang kiện đòi bồi thường $1.6 tỷ trong một vụ án được xem là một cơ hội mạnh nhất để buộc Fox News và Chủ Tịch Rupert Murdoch có trách nhiệm đối với hành động tung tin thất thiệt trong nhiều năm qua. Đây sẽ là một vụ án liên quan đến báo chí trong nhiều thập niên được nhiều người theo rõi.

 

Dominion sẽ tập trung vào 20 lời tuyên bố do hai luật sư của cựu Tổng Thống Trump đưa ra - Rudy Giuliani và Sidney Powell - và bởi những người hướng dẫn chương trình của Fox như Maria Bartiromo, Jeanine Pirro và Lou Dobbs. Fox News sẽ phải bảo vệ những lời nói dối trên làn sóng của mình trong vụ án Dominion xôi nổi sắp bắt đầu trong tuần này.

Vụ kiện đã được tiến hành hơn hai năm. Công ty Dominion Voting Systems, có trụ sở đặt tại Colorado, đã nộp đơn kiện vào tháng 3, 2021. Trong những ngày và tuần sau cuộc bầu cử tổng thống năm 2020, Trump và các đồng minh của ông bắt đầu gieo rắc giả thuyết sai lầm rằng cuộc bầu cử đã bị đánh cắp. Powell và Giuliani, luật sư của Trump, đã tham gia các chương trình của Fox để chia sẻ các thuyết âm mưu vô căn cứ, chẳng hạn như ghép buộc công ty Dominion vào lãnh tụ xã hội chủ nghĩa Venezuela Hugo Chávez. Một số người điều khiển chương trình Fox News dường như tin vào các tuyên bố này.

Sau khi Joe Biden được tuyên bố là người chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020, một số người hướng dẫn chương trình Fox News, mạng lưới mạnh mẽ của những người bảo thủ ở Mỹ, đã phát sóng những tuyên bố kỳ quặc và sai sự thật về cuộc bỏ phiếu. Nhiều tuyên bố liên quan đến với Dominion, một công ty chế tạo máy bỏ phiếu được thành lập vào năm 2003 mà hầu hết Người Mỹ chưa bao giờ nghe nói đến.

Liên tục hệ thống truyền thông Fox đã phát đi lời nói dối rằng máy Dominion đã gian lận cuộc bầu cử và tráo đổi phiếu, công ty được thành lập ở Venezuela để gian lận bầu cử cho nhà độc tài Hugo Chávez và Dominion đã hối lộ các quan chức chính phủ để sử dụng máy móc của họ.

Không có tuyên bố nào là đúng và những người điều khiển chương trình, những nhà sản xuất và giám đốc điều hành hàng đầu của Fox đều biết điều đó. Một kho thông tin liên lạc nội bộ mà Dominion thu được cho thấy trong nội bộ công ty đã có sự hoài nghi lan rộng. Tất cả mọi người từ giám đốc điều hành của Fox, Rupert Murdoch, đến những người dẫn chương trình hàng đầu như Sean Hannity và Tucker Carlson biết những tuyên bố đó là sai sự thật, nhưng hệ thống truyền thông tiếp tục phát sóng những điều sai trái cho hàng triệu người Mỹ.

 

Những thông điệp và tuyên bố này là chủ điểm của một vụ kiện tụng dự trù kéo dài sáu tuần với bồi thẩm đoàn sẽ bắt đầu vào thứ Ba tại Wilmington, Delaware, nơi Fox được thành lập. Dominion kiện Fox News và công ty mẹ Fox Corporation về tội phỉ báng, đòi bồi thường ít nhất $1.6 tỷ vì thiệt hại về uy tín do những lời nói dối của Fox. Bồi thẩm đoàn cũng có thể chọn áp đặt các thiệt hại trừng phạt bổ sung.

 

Phán quyết của Tối Cao Pháp Viện vào năm 1964 đòi hỏi tiêu chuẩn cao để chứng minh phỉ báng trong hệ thống pháp luật Hoa Kỳ. Trách nhiệm chứng minh thuộc về nguyên đơn. Vì vậy một vụ phỉ báng rất hiếm được đưa ra xét xử – hầu hết đều bị bác bỏ hoặc dàn xếp ngoài tòa. Để thắng được một trường hợp phỉ báng, nguyên đơn phải chứng minh rằng bị đơn đã hành động với “ác ý thực sự” – biết hoặc coi thường sự thật một cách liều lĩnh – khi họ công bố những điều sai sự thật.

 

Các chuyên gia nói trường hợp Dominion là bất thường bởi vì rất mạnh. Các bằng chứng cớ mà họ đã đưa ra là những bằng chứng hiển nhiên mà người ta có thể có được.

 

Rupert Murdoch đã viết trong một email ngày 19 tháng 11 năm 2020 về việc LS Rudy Giuliani đưa ra những tuyên bố sai sự thật về Dominion tại một buổi họp báo. Các tài liệu được tiết lộ gần đây bao gồm các đoạn trích từ khẩu cung ở tòa cho thấy Murdoch xác nhận rằng ông biết một số nhà bình luận của mạng — Lou Dobbs, Maria Bartiromo, Jeanine Pirro và Sean Hannity — đôi khi bao che điều tuyên bố sai trái về bầu cử.

 

Tucker Carlson từng viết một tin nhắn vào ngày 18-11-2020, đề cập đến một trong những các luật sư tiếp tục lên sóng Fox News để phổ biến những tuyên bố sai sự thật về Dominion: “Tôi đã bắt được Sidney Powell đang nói dối. Thật điên rồ, nó xúc đến phạm tôi một cách khó tin. Khán thính giả của chúng tôi là những người tốt và họ tin vào điều đó.”

 

Đến giữa tháng 11, hoạt động kiểm tra thực tế nội bộ của Fox, được gọi là Brain Room, đã điều tra những tuyên bố về Dominion và xác định rằng chúng sai.

 

RonNell Andersen Jones, một học giả về Tu Chánh Án Thứ  Nhất  tại University of Utah, cho biết vụ án Dominion là "vụ án phỉ báng quan trọng nhất trong nhiều thế hệ".

 

Những lời nói dối về cuộc bầu cử năm 2020, giống như những lời nói dối do Fox lan truyền, đã xâm nhập vào tư duy chính thống của đảng Cộng Hòa và đã gây làn sóng quấy rối các nhân viên bầu cử, nỗ lực đảo ngược kết quả bầu cử và bạo lực tại Điện Capitol vào ngày 6/1. Báo chí gọi là "lời nói dối lớn" ở Mỹ.

 

Các luật sư của Dominion lập luận trong hồ sơ tòa án rằng Fox đã chủ ý nhấn mạnh về những dối trá liên quan đến cuộc bầu cử vì họ sợ mất khán thính giả cho những hệ  thống truyền thông cực hữu khác.

 

Học giả Jones nói “Dominion nói rất nhiều về tác hại tập thể cố ý đối với đất nước và công chúng. Điều độc đáo trong trường hợp này là chúng tôi cũng thấy phe nguyên đơn lập luận rằng trường hợp của họ là bảo vệ dân chủ.”

 

Nhân tài của Fox bao gồm Carlson, Hannity, Maria Bartiromo và Jeanine Pirro cũng như Rupert và Lachlan Murdoch, có thể sẽ là nhân chứng chính tại phiên tòa.

 

Murdoch có một lịch sử dàn xếp các vụ kiện chống lại cơ sở truyền thông của ông ấy. Vào 2011, ông ta dàn xếp với các nạn nhân trong vụ xâm nhập hệ thống điện thoại liên quan đến tờ báo News of the World ở Anh. Sau đó, ông đã đóng cửa tờ báo này.

 

Phán quyết trị giá $1.6 tỷ có lợi cho Dominion, cộng thêm một số trừng phạt sẽ gây thiệt hại cho Fox, nhưng không gây tử vong cho công ty với doanh thu $13.97 tỷ trong tài khóa vừa qua.

 

Một phát ngôn viên của Dominion cho biết trong một cuộc phỏng vấn: “Trong những tuần tới, chúng tôi sẽ chứng minh Fox phổ biến những lời nói dối gây ra hậu quả to lớn thiệt hại cho Dominion. Chúng tôi mong muốn được xét xử.”

 

Người phát ngôn của Fox gọi vụ kiện là “một cuộc thánh chiến chính trị nhằm tìm kiếm lợi ích tài chính trời cho, nhưng mất mát thực sự sẽ là những quyền liên quan đến Tu Chánh Án Thứ Nhất.”

 

Thẩm Phán Tòa Án Thượng Thẩm Delaware Eric Davis giám sát vụ án đã bổ nhiệm một chuyên viên đặc biệt để điều tra xem Fox có che dấu luật sư của Dominion những chứng cớ hay không sau khi công ty tiết lộ Rupert Mudoch là giám đốc điều hành của Fox News. Abby Grossberg, một cựu nhân viên của Fox, cũng đang kiện cơ quan truyền thông này và nói rằng bà ấy đã bị ép buộc đưa ra lời khai gian dối trong vụ án.

 

Thẩm Phán Davis đã đưa ra một loạt phán quyết trước phiên tòa có lợi cho Dominion và giới hạn những gì Fox có thể tranh luận để bảo vệ mình. Ông đã phán quyết rằng các tuyên bố mà Fox đã phổ biến là sai. Ông ấy cũng nói rằng Fox không thể tranh luận rằng hệ thống truyền thông được bảo vệ vì những người điều khiển chương trình tường thuật những cáo buộc đáng chú ý. Ông cũng bác bỏ ý kiến cho rằng Fox có thể tránh trách nhiệm đối với những tuyên bố sai bởi vì vào những thời điểm khác những diễn giả được mời đã hoài nghi hơn về những điều mà Fox phổ biến.

 

Một chiến thắng của Dominion sẽ cho thấy rằng mặc dù Hoa Kỳ đòi hỏi những tiêu chuẩn đặc biệt cao để chứng minh một trường hợp phỉ báng, những kẻ phỉ báng vẫn phải chịu trách nhiệm.

 

Vụ kiện cũng là một trong nhiều biện pháp đang được tiến hành trên khắp nước Mỹ để buộc những người truyền bá những lời dối trá về cuộc bầu cử năm 2020 phải chịu trách nhiệm về hành động của họ. Năm ngoái, một Ủy ban Hạ Viện Hoa Kỳ đã công bố một báo cáo cho thấy cách thức Donald Trump và các viên chức then chốt biết tuyên bố của ông về cuộc bầu cử là sai nhưng vẫn tiếp tục quảng bá. Trump và các đồng minh quan trọng khác cũng đang phải đối mặt với các cuộc điều tra hình sự từ Biện lý quận Fulton và Bộ Tư Pháp Hoa Kỳ liên quan đến các hoạt động của họ nhắm lật ngược cuộc bầu cử.

 

Fox lập luận họ đang bảo vệ báo chí. Chiến thắng của Dominion sẽ gây ra “hậu quả nghiêm trọng đối với toàn bộ nghiệp vụ báo chí.” Tuy nhiên ngay cả một số người ở bên phe bảo thủ, bao gồm Trump, đã nói rằng các tổ chức truyền thông có quá nhiều sự bảo vệ về mặt pháp lý và việc kiện họ và giành chiến thắng cần phải được dễ dàng hơn.

 

Những người ủng hộ Tu Chính Án Thứ Nhất không tin rằng việc thua kiện của Fox là không tốt cho báo chí - và nghĩ rằng Dominion có nhiều trường hợp mạnh mẽ hơn hầu hết các nguyên đơn phỉ bang khác.

 

Floyd Abrams, cố vấn cấp cao của Cahill Gordon & Reindel, luật sư lâu nay đã đại diện nhiều công ty truyền thông, nhận xét “Những tội lỗi của báo chí đã được phơi bày ở đây là rất nghiêm trọng và không thể bào chữa được, cho nên một chiến thắng cho Fox sẽ khó giải thích với công chúng.”

 

Quan tòa đã bác bỏ lập luận tự do báo chí dựa trên Tu Chánh Án Thứ Nhất của Fox News và đã phán quyết rằng Fox News đã sai khi tuyên bố rằng máy bỏ phiếu của Dominion đã góp phần vào việc làm cựu tổng thống Trump thua cuộc bầu cử 2020.

 

Nhiệm vụ của bồi thẩm đoàn là sẽ phải cứu xét xem Fox News đã hành động với “ác ý thực sự” hay không.  Nếu bồi thẩm đoàn tin rằng Fox News biết những gì đang được phổ biến là sai sự thật nhưng vẫn phát sóng nó, trong trường hợp này Fox News sẽ bị  bồi thẩm đoàn buộc tội như nhiều người trông đợi.

 

Fox News phổ biến tin giả về cuộc bầu cử 2020 không những phạm tội phỉ báng và gây thiệt hại cho công ty Dominion Voting Systems mà còn trực tiếp phá hoại nền dân chủ của Hoa Kỳ và làm giảm bớt niềm tin của công chúng vào chính quyền bằng cách tấn công vào hệ thống bầu cử công bằng và minh mạch. Fox News cần phải bị trừng phạt xứng đáng.