WASHINGTON – Thượng Viện đã thông qua “Dự Luật Giảm Lạm Phát” (Inflation Reduction Act – IRA) dài 755 trang, gói dự luật trị giá 430 tỷ đô la để chống biến đổi khí hậu, giải quyết chi phí chăm sóc sức khỏe và tăng thuế đối với các tập đoàn lớn. Đây được coi là một chiến thắng lớn đối với Tổng thống Joe Biden, theo APnews đưa tin ngày Chủ Nhật, 7 tháng 8 năm 2022.
“Hôm nay, các dân cử Đảng Dân Chủ ở Thượng Viện đã đứng về phía những lợi ích đặc biệt của các gia đình và người dân Hoa Kỳ, đã bỏ phiếu để giảm chi phí thuốc theo toa, bảo hiểm y tế và chi phí năng lượng hàng ngày và giảm thâm hụt, đồng thời khiến các tập đoàn giàu có nhất phải trả phần thuế công bằng của họ. Tôi tranh cử tổng thống và hứa sẽ làm cho chính phủ có ích trở lại đối với các gia đình lao động, và đó là những gì dự luật này thực hiện. Chấm hết.” Tổng thống Biden phát biểu khi dự luật được thông qua ở Thượng Viện, sau “rất nhiều thỏa hiệp.” Ông thúc giục Hạ Viện nhanh chóng chuẩn thuận đạo luật.
Sau một phiên tranh luận kéo dài 27 giờ và những nỗ lực “làm trật bánh” của Đảng Cộng Hòa, Thượng Viện đã thông qua “Inflation Reduction Act” với 51 phiếu thuận và 50 phiếu chống. Phó tổng thống Kamala Harris đã bỏ phiếu quyết định chung cuộc.
Dự luật còn phải được Hạ Viện Hoa Kỳ bỏ phiếu thông qua vào cuối tuần, khi Hạ Viện họp trở lại vào Thứ Sáu, trước khi được chuyển tới Tòa Bạch Ốc để Tổng thống Biden ký ban hành. Việc thông qua tại Hạ Viện được cho là sẽ không gặp trở ngại gì lớn.
Dự luật IRA được coi là một thành tựu pháp lý quan trọng của Tổng thống Joe Biden và Đảng Dân Chủ khi họ tìm cách duy trì thế đa số tại Quốc Hội trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ tháng 11 sắp tới.
Trong khi đó, tất cả các TNS Đảng Cộng Hòa đều bỏ phiếu chống; họ cho rằng đạo luật IRA sẽ có ít tác động đến lạm phát và thay vào đó, việc tăng thuế sẽ dẫn đến mất việc làm. Nền kinh tế Hoa Kỳ đã tái tạo được 22 triệu việc làm bị mất đi trong thời kỳ đại dịch COVID-19 và tỷ lệ thất nghiệp hiện thời là 3.5% lực lượng lao động, mức thấp nhất kể từ năm 1972. Họ nhận định danh sách chi tiêu mong muốn của cánh tả có thể làm suy yếu triển vọng tăng trưởng, khi nền kinh tế có nguy cơ rơi vào suy thoái.
IRA thực ra là một phần trong sáng kiến Build Back Better (Xây Dựng Lại Tốt Hơn) của Biden và Đảng Dân Chủ hồi năm ngoái, với chi phí ước tính lên tới 3,500 tỷ đô la. Build Back Better đã gặp phải sự phản đối gay gắt và phải chia nhỏ thành nhiều phần đạo luật khác nhau.
Đạo luật chi tiêu cho cơ sở hạ tầng với chi phí 1,000 tỷ đô la đã được Quốc Hội thông qua tháng 11 năm ngoái, tập trung vào việc xây dựng và nâng cấp các công trình đường sá, cầu cống, sân bay, cảng biển và mạng lưới truyền dẫn Internet đã cũ kỹ của Hoa Kỳ.
Đạo Luật Về Chips và Khoa Học (Chips and Science Act) được Quốc Hội thông qua cuối tháng 7 năm 2022, đầu tư 52 tỷ đô la cho ngành công nghiệp bán dẫn và hơn 200 tỷ đô la cho hoạt động nghiên cứu khoa học trong 10 năm nhằm nâng cao sức cạnh tranh của Hoa Kỳ trong các lĩnh vực công nghệ cao, đối phó với sự trỗi dậy và cạnh tranh của Trung Quốc.
Và bây giờ tới Đạo Luật Giảm Lạm Phát tập trung vào thuế, năng lượng, và chăm sóc sức khỏe sâu rộng, chỉ bằng hơn 1/10 quy mô của sáng kiến Build Back Better.
Về chăm sóc sức khỏe, đạo luật cho phép gia hạn những khoản trợ cấp của 13 triệu người tham gia chương trình bảo hiểm y tế Obamacare đến hết năm 2025; cho phép cơ quan kiểm soát chương trình Medicare được đàm phán thỏa thuận giá thuốc trực tiếp với các hãng thuốc, nhằm giảm bớt giá thuốc kê toa mà người bệnh phải cùng trả; quy định 64 triệu người cao niên tham gia chương trình Medicare chỉ chi trả tối đa 2,000 đô la/năm…
Về năng lượng và biến đổi khí hậu, đạo luật hỗ trợ các công ty sản xuất năng lượng tái tạo, sản xuất xe điện và tấm pin mặt trời; duy trì khoản tín dụng thuế 7,500 đô la cho người mua các loại xe hơi chạy bằng điện (4,000 đô la nếu mua xe cũ). Đạo luật sẽ chi hơn 370 tỷ đô la vào lĩnh vực khí hậu và năng lượng, cho phép Hoa Kỳ cắt giảm 40% lượng khí phát thải carbon dioxide (CO2) vào cuối thập niên này, so với mức phát thải năm 2005.
Để có ngân sách chi trả cho các khoản trên, đạo luật sẽ cho phép chính phủ áp mức thuế tối thiểu 15% lên lợi tức của các công ty có lợi tức hàng năm hơn 1 tỷ đô la, thuế 1% đối với các công ty mua lại cổ phiếu của chính họ, lấp các lỗ hổng trong luật thuế và tăng cường thực thi kiểm tra thuế, truy thu thuế của Sở Thuế IRS. Những công ty, cá nhân và gia đình có mức thu nhập hàng năm dưới 400,000 đô la sẽ không bị ảnh hưởng bởi quy định thuế mới.
IRA sẽ giúp chính phủ thu thêm được 739 tỷ đô la trong 10 năm, bao gồm 313 tỷ đô la tiền thuế từ các tập đoàn lớn và các cá nhân có thu nhập cao, 124 tỷ đô la từ việc tăng cường thực thi thuế của IRS và tiết kiệm 288 tỷ đô la từ việc thương lượng với các công ty dược để giảm giá thuốc kê toa trong chương trình Medicare. Sau khi trừ các khoản chi, đạo luật IRA có thể giúp giảm thâm hụt của quốc gia 102 tỷ đô la trong 10 năm, đồng thời giảm tác động của lạm phát lên cuộc sống của người dân.
Với Đạo luật Giảm Lạm Phát đã được Thượng Viện thông qua, Đảng Dân Chủ về căn bản đã hoàn thành được phần lớn chương trình nghị sự đối nội và giành lại sự ủng hộ của cử tri. Lãnh Đạo Khối Đa Số tại Thượng Viện Chuck Schumer cho biết: “Thật là một con đường dài, khó khăn và quanh co, nhưng cuối cùng, cuối cùng, chúng ta đã đến đích… Hôm nay, sau hơn một năm làm việc chăm chỉ, Thượng Viện đã làm nên lịch sử. Tôi tin Đạo luật Giảm Lạm Phát sẽ trường tồn như một trong những kỳ công lập pháp của thế kỷ 21.”