Ba Bài Thơ Mùa Thu Của Nguyễn Trãi

08/08/202014:30:00(Xem: 2666)
1.
秋 夜 與 黃 江 阮 若 水 同 賦

紅葉堆庭竹擁門,
滿階明月過黃昏。
九霄清露三更濕,
四壁寒蛩徹夜喧。
天籟語秋驚草木,
玉繩低漢轉乾坤。
高齋獨坐渾無寐,
好把新詩向志論。

Phiên Âm:

THU DẠ DỮ HOÀNG GIANG NGUYỄN NHƯỢC THỦY ĐỒNG PHÚ

Hồng diệp đôi đình trúc ủng môn,
Mãn giai minh nguyệt quá hoàng hôn.
Cửu tiêu thanh lộ tam canh thấp,
Tứ bích hàn cung triệt dạ huyên.
Thiên lại ngữ thu kinh thảo mộc,
Ngọc Thằng đê Hán chuyển càn khôn.
Cao trai độc toạ hồn vô mị,
Hảo bả tân thi hướng chí luân.

Dịch Nghĩa:

ĐÊM THU CÙNG HOÀNG GIANG NGUYỄN NHƯỢC THỦY LÀM THƠ

Đống lá đỏ đầy sân, cây trúc ôm cửa,
Trăng sáng rãi đầy thềm, buổi chiều đã đi qua rồi.
Sương từ chín tầng mây, thấm ướt ba canh,
Tiếng dế kêu lạnh suốt đêm trong bốn vách tường.
Tiếng trời [hình như muốn nói rằng] mùa thu đến làm kinh động cây cỏ,
Sao Ngọc Thằng xuống thấp gần sông Ngân Hà, chuyển động trời đất.
Một mình ngồi đối bóng trên phòng cao, không ngủ được,
[Tốt nhất là] thử xem bài thơ mới làm, [để] luận bàn đến chí hướng của mình.

Chuyển Dịch Thơ Việt:

ĐÊM THU CÙNG HOÀNG GIANG NGUYỄN NHƯỢC THỦY LÀM THƠ

Trúc ôm cửa, lá đỏ đầy sân
Chiều đi rồi, thềm trăng sáng dần
Sương tỏa chín tầng, ba canh ướt
Dế rân bốn vách, suốt đêm hàn
Thu đến, tiếng trời rền cây cỏ
Sông Ngân, sao Ngọc chuyển không gian
Phòng cao đối bóng, hồn thao thức
Thơ mới làm xong, chí thử bàn?!

2.
秋日偶成

蕭蕭墜葉響庭皋,
病骨纔蘇氣轉豪。
天地斯文從古重,
湖山清興入秋高。
鏡中白髮佳人老,
身外浮名謾爾勞。
緬想故圓三徑菊,
夢魂夜夜上歸舠。

Phiên Âm:

THU NHẬT NGẪU THÀNH

Tiêu tiêu trụy diệp hưởng đình cao,
Bệnh cốt tài tô khí chuyển hào.
Thiên địa tư văn tùng cổ trọng,
Hồ sơn thanh hứng nhập thu cao.
Kính trung bạch phát giai nhân lão,
Thân ngoại phù danh mạn nhĩ lao.
Miến [diến] tưởng cố viên tam kính cúc,
Mộng hồn dạ dạ thượng quy đao.

Dịch Nghĩa:

NGẪU HỨNG NGÀY THU

Tiếng lá rơi hắt hiu buồn ở ngoài sân,
Xương cốt đau bệnh vừa khỏe lại, [có vẻ] hào khí hơn.
Văn chương trời đất vốn được quý trọng từ xưa,
Nguồn cảm hứng với non nước bước sang mùa thu càng cao thêm.
Nhìn trong gương, thấy tóc đã bạc, [cũng] già như thiên hạ [vậy thôi],
Cái thân bên ngoài [của con người,] miếng danh hảo chỉ đưa đến mệt nhọc [ích gì].
Nghĩ ngợi, tưởng nhớ về ba luống cúc trong ngôi vườn cũ,
Đêm đêm hồn mộng cứ giục lên thuyền để trở về.


Chuyển Dịch Thơ Việt:

NGẪU HỨNG NGÀY THU

Tiếng lá rơi, sầu rụng trước sân
Xương cốt đau, nay khỏe nhiều phần
Trời đất văn chương, cao quý lắm
Non sông thu hứng, sáng thêm dần
Soi gương: tóc bạc, già như lão
Ngắm thân: danh hão, mệt thêm đần
Nhớ mãi vườn xưa ba luống cúc
Thuyền con ứng mộng, bóng quê ngân.

3.
秋夜客感

西風撼樹響錚錚,
搖落聲悲久客情。
黃葉滿庭秋過半,
青燈和雨夜三更。
病多骨瘦眠應少,
官冷身閒夢亦清。
一念息來千念息,
雞虫自此了相爭。

Phiên Âm:

THU DẠ KHÁCH CẢM

Tây phong hám thụ hưởng tranh tranh,
Diêu [dao] lạc thanh bi cửu khách tình.
Hoàng diệp mãn đình thu quá bán,
Thanh đăng hòa vũ dạ tam canh.
Bệnh đa cốt sấu miên ưng thiểu,
Quan lãnh thân nhàn mộng diệc thanh.
Nhất niệm tức lai thiên niệm tức,
Kê trùng tự thử liễu tương tranh.

Dịch Nghĩa:

ĐÊM THU CẢM HOÀI NƠI ĐẤT KHÁCH

Gió tây [làm] xao động cây cối, tiếng lao xao rì rào vọng lại,
Khiến lòng khách [xa xứ] rung động nỗi đau buồn đã lâu ngày.
Lá vàng rụng đầy sân, mùa thu đã đi qua quá nửa phần,
Ánh đèn xanh hòa trong tiếng mưa đêm đã ba canh.
Bệnh nhiều, xương cốt hao gầy nên thiếu ngủ,
Rảnh rỗi việc quan, thân nhàn hạ, nên mộng cũng thanh sạch, nhẹ nhàng.
Một mối suy tư, thở ra nhẹ nhàng, thì ngàn mối suy tư khác cũng giống như vậy,
Gà và sâu bọ từ nay thôi đừng tranh giành nhau nữa.

Chuyển Dịch Thơ Việt:

ĐÊM THU CẢM HOÀI NƠI ĐẤT KHÁCH

Cây cối lao xao cơn gió Tây
Sầu bi khách lữ đã bao ngày
Thu quá nửa phần, vàng lá rụng
Đèn trọn ba canh, xanh mưa bay
Cốt hao bệnh ủ, thường thao thức
Việc rảnh thân nhàn, nên mộng lay
Nỗi nọ niềm kia xem nhẹ hết
Thói đời tranh đoạt hãy buông tay.

Nguyễn Trãi

Nguyễn Lương Vỵ chuyển dịch thơ Việt
10.2014

Ghi chú: Dịch theo bản in “Nguyễn Trãi Toàn Tập”, NXB Khoa Học Xã Hội – Hà Nội, 1976.
Nguồn: Dịch giả gửi

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
đèn lu, ngõ vắng, thân gầy | đông hàn sương giá trùng vây bốn bề | một mình đối bóng sầu tê | quán khuya, rượu cạn, nẻo về lạnh căm.
Mắt tháng Tư không còn hạt lệ. Mắt tháng Tư chiêu niệm màu cờ. Mắt tháng Tư chập chờn bia mộ hồn tử sĩ từ cổ kim thao thức. / Mắt tháng Tư rưng màu huyết phượng. Mắt tháng Tư ngào cơn huyết biển. Thân giạt cỏ bồng hồn khua nước bao lâu rồi thủy mộ. / Trái tim người đi rơi dần từng mảnh, buồng ngực khô nhớ gió phương nam máu đỗ quyên khắc khoải quê nhà. / Mắt tháng Tư nở bông hoa trên cành hy vọng mỗi đóa hoa như một giọt nước mắt hồng rơi xuống trái tim tôi. / Mắt tháng Tư dẫu ngàn năm vô tự, mảnh lao đao lịch sử. Lật từng chương… / Giấy mực đời chép ra, ví thiếu. / Lấy da này viết để tạ nhau…
tháng tư đưa tay nhặt / vỡ nát của ngày xưa / còn đây, chồng sách cũ / những quả chín trái mùa / còn đây, chiều gió nổi / những ngôi mộ rạp mình / bia gỗ nào run rẩy / hồn linh nào tủi thân / chiến trường lâu đã nguội / hơi sắt và hơi đồng / mấy chục mùa hoa rụng / hư không tìm hư không
Tập “Thơ Khánh Trường” ra đời chỉ để “Vui thôi mà”, gồm ba phần: Phần 1: Ngẫu Hứng. Phần 2: Mai Anh Về Miền Trung & Những Bài Thơ Khác; và Phần 3: Khổ Lụy. Ngẫu Hứng là phần tôi thích nhất, tập hợp những bài thơ ngắn “bất chợt nẩy ra trong đầu”. Thơ được viết tự nhiên, không màu mè, không cơ bắp, không gồng, không làm dáng. Là phần mở đầu, Ngẫu Hứng cũng là phần tách riêng khỏi tập thơ, ở một vùng đất cao hơn, trên một khí hậu tươi mát, có nhịp sống tâm linh riêng. Trong khuôn khổ bài này xin chỉ đọc phần “Ngẫu Hứng”.
Ta. Ngồi một mình / Trên nóc nhà / Buổi sáng / Trước ngày bỏ đi / Khói thuốc tan trong mây/ Rượu. / Đổ đầy máng xối...