LHQ – Thứ Tư (24/4), tại Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc, Nga đã phủ quyết một nghị quyết do Hoa Kỳ soạn thảo có nội dung kêu gọi các nước ngăn chặn cuộc chạy đua vũ trang ngoài không gian, theo Reuters.
Hành động này của Nga đã khiến Hoa Kỳ chỉ trích Moscow đang che giấu điều gì đó, và làm dấy lên những tranh cãi gay gắt ngay tại HDBA.
Cuộc bỏ phiếu cho dự thảo nghị quyết diễn ra sau khi Washington cáo buộc Moscow phát triển vũ khí hạt nhân chống vệ tinh để đưa vào không gian. Nga đã bác bỏ cáo buộc này, chỉ ra rằng Tổng thống Vladimir Putin từng tuyên bố Moscow phản đối việc đưa vũ khí hạt nhân vào không gian.
Phát biểu trước hội đồng sau cuộc bỏ phiếu, Đại sứ Hoa Kỳ tại LHQ Linda Thomas-Greenfield đặt vấn đề: “Quyết định sử dụng quyền phủ quyết hôm nay của quý vị đặt ra câu hỏi: Tại sao? Nếu quý vị đàng hoàng tuân thủ các quy tắc, thì tại sao quý vị lại không ủng hộ một nghị quyết tái khẳng định các quy tắc đó? Quý vị có thể đang che giấu điều gì không? Thật khó hiểu và thật đáng xấu hổ.”
Đại sứ Nga tại LHQ Vassily Nebenzia cáo buộc Washington đang cố tình ‘vấy bẩn’ Moscow và cho biết Nga sẽ sớm bắt đầu đàm phán với các thành viên HDBA về dự thảo nghị quyết của riêng mình trong việc giữ hòa bình trên không gian.
Nebenzia hỏi vặn lại Thomas-Greenfield: “Chúng tôi muốn có lệnh cấm bố trí, cài cắm bất kỳ loại vũ khí nào ngoài không gian, chứ không chỉ vũ khí hủy diệt hàng loạt. Nhưng quý vị lại không muốn điều đó ... Vậy tôi xin hỏi quý vị câu hỏi tương tự: Tại sao?”
Dự thảo nghị quyết đã được Hoa Kỳ và Nhật Bản đưa ra biểu quyết sau gần sáu tuần đàm phán. Dự thảo nhận được 13 phiếu thuận, trong khi Trung Quốc bỏ phiếu trắng và Nga phủ quyết.
Dự thảo sẽ khẳng định nghĩa vụ tuân thủ Thỏa Ước về Ngoại Tầng Không Gian và kêu gọi các quốc gia “đóng góp tích cực vào mục tiêu sử dụng không gian ngoài vũ trụ một cách hòa bình và ngăn chặn một cuộc chạy đua vũ trang trong không gian bên ngoài.”
Thỏa Ước về Ngoại Tầng Không Gian (Outer Space Treaty) năm 1967 cấm các bên ký kết – trong đó có Nga và Hoa Kỳ – bố trí “vào quỹ đạo quanh Trái Đất bất kỳ vật thể nào mang vũ khí hạt nhân hoặc bất kỳ loại vũ khí hủy diệt hàng loạt nào khác.”
Trước khi hội đồng bỏ phiếu về dự thảo của Hoa Kỳ, Nga và Trung Quốc đã đề nghị sửa đổi, bổ sung thêm lời kêu gọi tất cả các quốc gia “ngăn chặn vĩnh viễn việc bố trí vũ khí ngoài không gian và đe dọa hoặc sử dụng vũ lực ngoài không gian, từ ngoài không gian xuống Trái Đất, và từ Trái Đất lên các vật thể ngoài không gian.”
Hội đồng đã bỏ phiếu về đề nghị sửa đổi, nhưng nó không được thông qua. Kết quả bỏ phiếu là 7 phiếu thuận, 7 phiếu chống và 1 phiếu trắng.
Nhiều chính phủ ngày càng coi các vệ tinh trên quỹ đạo Trái Đất là tài sản quan trọng đối với hàng loạt khả năng quân sự trên mặt đất. Việc sử dụng các vệ tinh trên không gian trong hệ thống thông tin liên lạc và kết nối với các máy bay không người lái trong cuộc chiến Nga-Ukraine là các thí dụ mới nhất về vai trò quan trọng của không gian vũ trụ trong chiến tranh hiện đại.