Có Chăng Một Lương Tâm Chính Trị?

 

1. Đến giữa tháng 3 năm nay, hầu hết chúng ta đều thấy rõ, Donald Trump sẽ là ứng cử viên tổng thống của đảng Cộng Hòa và Joe Biden là ứng cử viên tổng thống của Democrat. Ngoại trừ vấn đề đột ngột về sức khỏe hoặc tử vong, có lẽ sẽ không có thay đổi ngôi vị của hai ứng cử viên này. Hai lão ông suýt soát tuổi đời, cả hai bộ não đang đà thối hóa, cả hai khả năng quyết định đều đáng nghi ngờ. Hoa Kỳ nổi tiếng là đất nước của những người trẻ, đang phải chọn lựa một trong hai lão ông làm người lãnh đạo, chẳng phải là điều thiếu phù hợp hay sao? Trong lẽ bình thường để bù đắp sức nặng của tuổi tác, con đường đua tranh vào Tòa Bạch Ốc, cần phải có hai vị ứng cử viên phó tổng thống trẻ tuổi, được đa số ủng hộ, vì cơ hội khá lớn phải thay thế tổng thống trong nhiệm kỳ có thể xảy ra. Hơn nữa, sẽ là ứng cử viên tổng thống sau khi lão ông hết thời hạn bốn năm. Vị trí và vai trò của nhân vật phó này sẽ vô cùng quan trọng trong lần tranh cử 2024.

2. Nếu phải khẳng định điều gì về sự lãnh đạo của hai lão ông, thì câu hỏi là, mỗi ông có khả năng thay đổi được gì trong một thế giới đã định hình với sở thích chủ nghĩa cá nhân, chủ nghĩa tư lợi, chủ nghĩa giả dối, giả mạo? Câu trả lời là, thế giới đã thay đổi lớn từ internet và sẽ thay đổi khủng hoảng tương lai bởi AI, trí thông minh nhân tạo, chúng ta có bỏ phiếu cho Internet hoặc AI không? Càng đi vào tương lai, “Internet thế hệ mới 3, 4, 5, vân vân” và “AI phi mã” càng là cốt lõi, hướng dẫn, thậm chí, chỉ đạo cho kinh tế, quân sự, chính trị, giáo dục… hầu hết những lãnh vực sống, kể cả nội tâm của con người; vậy thì, ông nào có khả năng đối phó với phần thưởng và tai nạn của “tân internet” và “AI đa dạng”?  Hoặc hỏi một cách khác, ông nào có khuynh hướng sử dụng internet và AI để gây tai nạn? (Vì chúng ta không cần quan tâm đến phần thưởng, tai nạn mới là chuyện đáng lo âu.)

3.Có lẽ bạn đọc sẽ khó nhìn ra “tai nạn” gì từ Internet và AI. Tai nạn đang là vấn nạn từ Internet là truyền tải tin giả, đáng sợ thay, tin giả được nhiều người tin là tin thật và họ sẽ qui tội cho những ai phanh phui tin đó là giả. Sợ chưa? Nếu bạn đọc vẫn chưa nhìn thấy tin giả tràn đầy, ám ảnh và chế ngự hiểu biết của xã hội thì tôi quá ngây thơ để viết những lời này.

Tai nạn từ AI thì vô số. Quân đội AI, vũ khi AI, nguyên tử AI. AI không sợ chết và sinh sản nhanh chóng và nhanh chóng mang đến những thứ chiến tranh lạ lùng từ ngoài chiến trường cho đến mạng lưới rồi vào tận tâm trí nhân loại. Hơn nữa, những quyết định quan trọng về kinh tế, chính trị, xã hội, giáo dục … do AI chọn lựa hoặc hướng dẫn, chẳng phải là chuyện khủng khiếp cho con người? Ý nghĩa của tự do, của hạnh phúc, của đời sống sẽ thay đổi khác biệt khiến cho quá khứ của nhân loại chỉ là tranh vẽ. Cộng Hòa hay Dân Chủ, đảng nào có kế hoạch phù hợp, an toàn với chỉ vài vấn nạn nêu trên?

4.Trong một số bài khai cuộc trận tranh cử 2024, chúng ta đã dự đoán một số án lệnh sẽ xảy ra cho ông Trump. Đến nay, càng rõ hơn nữa, ông Trump đã thua hai vụ kiện dân sự và sẽ thua ở tòa tối cao Hoa Kỳ, sẽ phải đền một số tiền lớn. Ông Trump đã thắng việc được tiếp tục hiện diện trong các cuộc bầu cử ở các tiểu bang, như đã dự đoán trước đây. Tôi tin rằng, tòa tối cao Hoa Kỳ sẽ không cho ông Trump được miễn nhiễm tội và ông sẽ bị kết án ít nhất là một tội, tôi nghĩ là hai, trong bốn tội liên quan đến cuộc nổi loạn ngày 6 tháng 1. Vì sự giúp đỡ của thẩm phán Cannon vụ án hồ sơ mật sẽ bị kéo dài chậm trễ và chút ham vui của công tố viên Fani Willis cũng làm gián đoạn và trì trệ vụ án ở Georgia. Cuối cùng, toà tối cao, tôi đoán, sẽ kết một phần tội cho ông Trump trong việc hành xử với hồ sơ mật và bác bỏ hầu hết tội án ở Goergia. Cuối cùng rồi ông Trump sẽ bị kết án, đi tù. Tuy nhiên, tất cả những dự đoán này sẽ vô nghĩa, nếu ông Trump thắng cử và đội ngũ công tố mới lên nắm tư pháp, họ sẽ cho phép ông Trump thảnh thơi. Hoặc nếu ở trong tù, ông vẫn có khả năng thắng cử. Nói chung, chủ lực toàn bộ này nằm trong tay chín thẩm phán tối cao. Chúng ta đã có dịp duyệt qua trong bài viết trước về “thói quen chính trị” của các thẩm phán hai đảng, cho dù lên đến mức độ công lý này, lẽ ra không còn phân biệt ranh giới đảng phái. Câu hỏi ở đây sẽ là lương tâm, lương tri của chín thẩm phán tối cao trước áp lực chính trị và phẩm chất công lý.

5. Nhân vật “Lương Tâm” thường được đóng vai chính trong nhiều chọn lựa quan trọng của đời sống. “Lương tâm nhân loại” lại càng được vay mượn nhiều hơn nữa, để cũng cố cái “nhân phẩm” làm người. Giờ đây, chúng ta đang đối diện với những gì sắp xảy ra, gọi là “Lương Tâm Hoa Kỳ” và “Lương Tâm Thẩm Phán.” Hai cái lương tâm này sẽ làm cho đời sống hàng ngày của da trắng, da đen, da vàng, da đỏ… thay đổi và lịch sử có thể sang trang màu buồn của lương tâm.

Lương Tâm Thẩm Phán Tối Cao. 

Qua những kế sách, chiến lược và chiến thuật (4) của hai đảng, có thể nhận định rằng: Một bên tám lạng, một bên nửa cân. Cả hai đều gây cho đối thủ khó khăn trên con đường “Trở về mái nhà xưa màu trắng.” Quyết định tối hậu của Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ ảnh hưởng trực tiếp đến tái ứng cử viên Donald Trump: Ông có được tiếp tục ứng cử hay không? Ông có được miễn nhiễm những tội đã bị truy tố bởi Công tố viện hay không? Những câu trả lời của tòa tối cao sẽ làm tình thế chính trị thay đổi trong một số trường hợp:

- Ông Trump được tha bổng, miễn nhiễm tội xách động cuộc nổi loạn 1/6, được tiếp tục ứng cử.

- Ông Trump bị kết tội, vào tù, và tiếp tục tranh cử.

Nếu ông Trump được tiếp tục cuộc đua, có lẽ, sẽ không có sự thay đổi lớn. Cả hai đảng sẽ dồn nỗ lực vào nhân vật ứng cử viên phó tổng thống. Như đã phân tích bên trên, sự hiện diện của ứng cử viên phó tổng thống có thể là then chốt cho việc nắm lấy chìa khóa vào Tòa Bạch Ốc, vì hiện nay, theo tình hình thống kê, sự ủng hộ hai ông khá tương đương. Khi trồi khi sụt, hai lão ông kèn cựa nhau. Chưa phân thắng bại. Joe Biden có phần tiêu cực hơn, nhưng còn đủ thời gian để tình hình thay đổi.  

Nếu ông Trump không được tiếp tục ứng cử, đảng Cộng Hòa sẽ phải tuyển chọn một nhân vật khác chính thức đại diện ứng cử vị trí tổng thống: hoặc Niki Haley, hoặc DeSantis. Trong khi đảng Dân Chủ chắc sẽ giữ nguyện vị thế của Joe Biden. 

Chọn lựa của tòa tối cao sẽ rơi vào một trong hai nền tảng: lương tâm và lợi ích chính trị. Có cái thứ ba, nhưng tôi không tin. Nếu xảy ra, tôi cho là ngụy biện.

Lương tâm của tòa tối cao là lương tâm đa số của chín vị thẩm phán. Mỗi vị sẽ phải đấu tranh giữa lương tâm và lợi ích chính trị để đưa ra quyết định sau cùng. Lương tâm thuộc về lý thuyết. Lợi ích chính trị thuộc về thực hành. Sự phối hợp giữa hai khả năng này tạo ra một số kết quả để chọn lựa, mà thông thường, sự chọn lựa nằm dưới quyền quyết định của cá tính và sở thích. Phải là một nhân vật có nhân phẩm cao, sáng suốt và trung thực mới có khả năng đi ngược lại cá tính và sở thích của bản thân. Giả dụ rằng chín vị thẩm phán này là những người có thể tin tưởng làm việc với lương tâm trong sạch, với luật pháp nghiêm minh, với lợi ích cho tổ quốc và dân chúng. Tiếc thay! Những từ ngữ như ‘trong sạch’, ‘nghiêm minh’ hoàn toàn thuộc về lý tưởng, chỉ hiện diện để dụ dỗ lòng tin của con người. Ngay cả, ‘lợi ích tổ quốc’ và ‘lợi ích dân chúng’ cứ tưởng là một, nhưng là hai thứ khác nhau, đôi khi khác quá đáng.

Xét qua những điều kiện nêu trên một cách tương đối, chúng ta thấy vị thẩm phán Clarence Thomas (Công Hòa) lem nhem tiền bạc và hưởng thụ miễn phí bởi quyền lực. Ví dụ này cho thấy không thể tin vào lương tâm của ông vì ông là người ngã nghiêng trước lợi ích cá nhân. Thẩm phán Samuel Alito (Cộng Hòa) cũng rơi vào trường hợp lem luốc.

Ngược lại, xét về hành động và ý tưởng của thẩm phán John G. Robert (Cộng Hòa), có thể tin vào tiêu chuẩn đạo đức và tinh thần độc lập không đảng phái của ông trong suốt 17 năm qua.

Giả dụ rằng, chúng ta có thể tin vào 7 vị thẩm phán còn lại. Liệu họ có phán quyết trên cơ sở sáng suốt và trung thực? Và chúng ta sẽ phải chấp nhận “hãy cố vươn vai mà sống” với quyết định tối hậu của tòa cao, “lâu rồi đời người sẽ qua.”

Giả dụ, các vị thẩm cận xét thấy ông Trump có tội, cũng khó kết án một cách thẳng thừng, vì lợi ích chính trị. Tôi nghĩ rằng, sẽ có một cuộc thương thảo giữa chín vị thẩm phán để gia giảm bản án cho ông Trump. Điểm quan trọng là để cho ông Trump được tiếp tục ứng cử. Nếu vậy, khả năng của ông trở lại căn nhà xưa, rất cao. 

Chúng ta cũng hy vọng, vào lúc chọn lựa những kết quả, chín lương tâm của chín thẩm phán sẽ giảm bớt bệnh, thân thể tươi tốt, tinh thần lành mạnh. Mang mắt kính công chính. Tay cầm cán cân lợi ích. Hùng dũng bớt sợ hãi. Thà nín thở không thở dối. Đưa ra những quyết định sáng ngời như sao mọc trên trang sách sử.

1. Nếu ông Trump vẫn tiếp tục tranh cử, tuy có nhiều chọn lựa nhưng có lẽ chọn lựa sáng giá nhất cho vai trò phó tổng thống là Nikki Haley. Đôi “già-đầm’ này có sức quyến rũ mạnh mẽ. Số phiếu ủng hộ Trump và số phiếu ủng hộ Haley từ cử tri Cộng Hòa và cử tri độc lập sẽ đông đảo. Hơn nữa, bà Haley sẽ lôi kéo được lá phiếu phụ nữ lẫn giới trẻ. Nếu ông Trump chọn và yêu cầu được bà Haley hợp tác, thì đường về nhà trắng không xa quá. Có xát suất rất cao và là một nước cờ chiếu bí Joe Biden. Lý do chính yếu để bà Haley nhận lời, vì sau khi bỏ cuộc đua, giờ đây, bà có cơ hội lớn để làm ứng cử viên tổng thống cho đảng Cộng Hòa sau 4 năm nhiệm kỳ Trump.

Xét rằng, với tính khí Trump, có lẽ sẽ không mời bà Haley, thứ nhất,  vì bà đã từng chỉ trích và ‘phản bội’ ông, cần phải trừng trị; thứ hai, vì ông không muốn lịch sử cho rằng ông thắng cử nhờ sự hiện diện của bà Haley. Ông muốt tất cả.

2. Dưới một cấp là đôi “già-bồi”. Trump và DeSantis. Số phiếu ủng hộ của DeSantis cũng khá cao. Ông sẽ mang đến sức ủng hộ của giới trẻ. Uy thế già-bồi này không kém với đôi già-đầm. Bồi và đầm mang đến cho tuổi tác cao của Trump thêm sinh khí. Cũng là thế lực lớn vây hãm đường vào nhà trắng của Biden.

Bên cạnh là Trump và Tim Scott, ứng cử viên phó tổng thống da đen sẽ làm cho sự kỳ thị nổi bật của ông Trump giảm xuống và số phiếu dân da đen sẽ gia tăng.

3. Ngoài ra, ông Trump có thể chọn một vài phụ nữ phó tổng thống rất nhan sắc như: Kristi Noem, thống đốc bang South Dakota; Elise Stefanik, dân biểu bang New York; hoặc Vikek Ramaswamy, một doanh nhân và ứng cử viên tổng thống 2024 bỏ cuộc. Trong cuộc tranh cử vừa qua, ông rất khôn ngoan không đụng chạm ông Trump, bày tỏ thái độ bè cánh và ủng hộ đối thủ lớn nhất trong cuộc chạy đua. Hậu ý này có thể mang đến cho ông một chức vị nào đó trong chính phủ Trump tương lai.

4. Để đối phó với đôi già-đầm, Trump-Haley, đảng Dân chủ không có nhiều chọn lựa. Thứ nhất, cho đến giờ phút này, sự ủng hộ Biden ở mức thấp nhất trong lịch sử của tổng thống tại vị đang tái tranh cử (kết quả thống kê trong tháng 2, 2024). Khí thế của Trump lên cao. Một số lá phiếu độc lập và phiếu da màu trước đây ủng hộ Dân Chủ nay quay sang ủng hộ Trump. Biden gặp nhiều nguy cơ.

Ngoài ra, vấn đề kinh tế và chiến tranh Nga-Ukraine, Do Thái-Hammas, đang gây khó khăn và sẽ làm nặng nề thêm trong những ngày sắp đến. Sự trở mình của những vấn nạn này không thể giải quyết trong một sớm một chiều. Điều mà đảng Dân Chủ có thể làm là tìm đủ mọi phương cách trấn an tinh thần của đám đông đang bị sa mù về hiệu suất của kinh tế và hiệu quả của hai cuộc chiến. Cho đến nay, dù hiệu quả kinh tế chung đã ổn định, chỉ số lạm phát xuống, nhưng dường như đa số người dân vẫn chưa hài lòng.

Khả năng tuyên truyền “hư hư thực thực” của đảng Dân Chủ không bằng bên đảng Cộng Hòa. Bên Dân Chủ bỏ hầu hết trứng vào chiến thuật “cầm tặc cầm vương”, nếu không thành, rớt xuống, vỡ hết trứng. Cần phải khai triển một số chiến thuật khác vì ngày chính thức bầu cử đã gần đến. Quảng cáo tuyên truyền là kế sách, ngày xưa gọi là du thuyết. Người xưa muốn du thuyết phải bôn ba xe ngựa chạy nhảy khắp nơi. Giờ đây, chỉ du thuyết trên làn sóng, trên mạng lưới. Kế sách du thuyết không phải chỉ là ý nghĩa ồn ào trên truyền hình, đài phát thanh, mạng lưới xã hội, vân vân, mà sâu sắc hơn là tạo một không khí phù hợp với cuộc tranh cử. (Chúng ta sẽ bàn thảo bầu không khí này trong các bài tới.)

Để có khả năng đương cự với đôi Trump-Haley, đảng Dân Chủ phải mời cho được bà Obama ra trận. Đôi già-dầm, Biden-M. Obama, sẽ có cơ hội qua mặt đôi già-đầm Trump-Haley.

Michelle Obama là một nhân vật được cảm tình của cả hai đảng và cử tri độc lập. Số phiếu ủng hộ bà có thể nói là rất lớn, lớn nhất trong tất cả những người đang tranh cử. Tuy bà đã từng tuyên bố chỉ muốn sống bình thường, nhưng đây là trường hợp, “giặc đến nhà đàn bà phải đánh.” Bà xuất hiện sẽ giải tỏa thế bí của Biden và đồng thời chiếu bí đảng Cộng Hòa. Bà có thể là con cờ cuối cùng mà đảng Dân Chủ để dành, sử dụng bất ngờ vào lúc cuối. “Ám Độ Trần Thương” (Chọn cách tấn công không ai ngờ). Ngoài mặt để Biden thất thế, đối thủ khinh thường, huênh hoang tuyên bố, dương dương tự đắc, chợt bất ngờ ra tay “sét đánh ngang tai.” Tuy vậy, việc bà Obama có nhận lời hay không, sẽ là vấn đề lớn của đảng Dân Chủ.

Có một bản tin đáng chú ý, manh nha một điều gì đáng ngờ: Ngày 8 tháng Giêng năm nay, trong cuộc phỏng vấn Podcast, Michelle Obama đã cho biết, bà rất ”kinh hoàng” về kết quả có thể xảy ra của cuộc bầu cử 2024. Bà nói: “Thực tế, mọi người nghĩ rằng chính phủ có thực sự làm được gì không? Tôi nghĩ, Ôi Chúa ơi, có phải chính phủ làm mọi thứ cho chúng ta không, và chúng ta không thể coi nền dân chủ này là điều hiển nhiên. Đôi khi, tôi lo lắng, chúng ta đã tưởng như vậy. Đó là những điều khiến tôi tỉnh thức.” Có thể nào đây là một dấu hiệu cho thấy Michelle Obama quan tâm đến kết quả bầu cử và e rằng chiếc ghế tổng thống sẽ lọt vào tay kẻ dữ? Một loại “Vấn lộ thạch?”, một viên đá nhỏ dò dường?

(https://www.cnn.com/2024/01/08/politics/michelle-obama-2024-potential-election-outcome/index.html)

5.Nếu ông Biden chọn giữ nguyên liên danh già đầm, Biden-Harris, theo truyền thống và có lẽ theo cá tính của Biden, thì cuộc đua này không có gì bảo đảm sẽ về nhất. Trong bốn năm qua, dưới mắt số động, bà Harris chưa đạt được thành công lớn nào. Thật là ngạc nhiên, khi đảng Dân Chủ không sữa soạn chiếu sáng cho bà tối thiểu trong hai năm sau cùng của nhiệm kỳ một. Ngoại trừ có kế sách gì khác, đây là một sai lầm trong chính trị. Lẽ nào các đầu óc mưu sĩ trong đảng Dân Chủ không biết chuyện này?

Có những nguồn dư luận đề nghị ông Biden chọn người nữ khác thay thế bà Harris. Ví dụ một trong những người như Thị trưởng Los Angeless Karen Bass, Bộ trưởng Thương mại Gina Raimondo, Thống đốc Michigan Gretchen Whitmer, dân biểu bang Illinois Lauren Underwwod. Thật khó cho phẩm hạnh của Biden. Ông có thể nhường chỗ của ông trong liên danh B. Obama-J. Biden cho bà Hillary Clinton tranh cử với ông Trump năm 2016, nhưng khó bỏ vị trí của Kamala Harris trong liên danh 2024. Hai chữ phản bội không có nhiều giá trị trong chính trị nhưng có trọng lượng trong lương tâm.

6. Ông Biden cũng có thể tìm một phó tổng thống nam như Thượng nghị sĩ bang Goergia Raphael Warmock để gia tăng số phiếu da đen, Thống đốc Gavin Newsom, vân vân, nhưng tôi không chắc đôi già-bồi này sẽ đánh bại đôi già-đầm hoặc già-bồi bên Cộng Hòa.

Trong bài viết tiếp theo, chúng ta sẽ xem xét trường hợp nếu ông Trump bị loại bỏ khỏi cuộc đua. Chắc chắn là khốc liệt. Chắc chắn là điên rồ. Chắc chắn là rất chắc chắn.

“Lương tâm nhân loại, lương tâm xã hội, lương tâm quốc gia, lương tâm Hoa Kỳ,” làm gì có. Không có loại lương tâm này. Chỉ là tên gọi. Chỉ có lương tâm của con người, của mỗi người. Lương tâm chung là cái thứ được gọi là lương tâm của đa số giống nhau. Đáng lẽ, nên gọi tên khác.  

Tâm lý gia bậc thầy Carl Jung nói: “Vì tự cao (cái tôi) mà chúng ta luôn luôn lừa dối chính mình. Nhưng sâu bên dưới bề mặt của lương tâm bình thường, một giọng nhỏ nhẹ, bình tĩnh nói với chúng ta rằng có điều gì đó không đúng.” (6) Tôi cũng rất muốn tin lời ông Jung, nhưng e rằng, người ngày nay đã đổi thay, hoặc điếc, không còn nghe tiếng nói nhỏ nhẹ ấy nữa. Nếu như mọi người đều nghe được tiếng nói thì thầm kia, tôi tin rằng ông Trump sẽ không có cơ hội cho đến ngày hôm nay. Rõ ràng là đa số lương tâm đang trở màu tím than. Tại sao? Vì nghẹt thở. Thiếu không khí sẽ tím bầm. Không phải, vì hít thở không khí độc.

Vì đa số lương tâm tím than nên ông Trump mới cất cánh bay, mới hùng hổ hăm dọa, mới tuyên bố đảo điên. Có phải tôi quá hà khắc với lương tâm?      

Tôi không có câu trả lời. Tôi sẽ chờ đợi kết quả của phán quyết từ tòa tối cao, kết quả của cuộc đua vào nhà trắng, thì mới biết được lương tâm màu gì?

 

Ngu Yên