Vắc-xin MMR sử dụng công nghệ sinh học từ thập niên 1960 với quy trình tinh lọc nghiêm ngặt, không hề sót lại “phân tử DNA” hay chứa “tàn dư thai nhi” và hoàn toàn an toàn cho cộng đồng. (Nguồn: pixabay.com)
Giữa lúc cả nước đang chật vật với đợt bùng phát bệnh sởi tồi tệ nhất trong nhiều năm, Bộ trưởng Y tế và Nhân sinh Robert F. Kennedy Jr. lại tiếp tục khơi mào sóng gió khi tuyên bố vắc-xin MMR chứa “tàn dư từ bào thai bị phá” và “các mảnh DNA lạ.” Tuy nhiên, giới khoa học khẳng định đây là thông tin sai lạc.
Gần 900 ca bệnh sởi đã được ghi nhận trên khắp Hoa Kỳ trong thời gian gần đây (con số cao nhất trong nhiều năm), và nhiều tiểu bang đang có ổ dịch lan rộng. Thế nhưng, thay vì ra sức củng cố lòng tin của người dân vào các biện pháp y tế cộng đồng, Kennedy – hiện đang giữ chức Bộ trưởng Y tế và Nhân sinh – lại liên tục ăn nói bậy bạ, khiến người dân ngày càng mất niềm tin vào vắc-xin.
Rốt cuộc thì mấy lời Kennedy nói gần đây có đáng tin không?
Trước hết, cần nói rõ: vắc-xin MMR không chứa bất kỳ “phân tử từ bào thai bị phá” nào như Kennedy tuyên bố.
Phát biểu trước truyền thông, Kennedy cho rằng nhiều tín đồ tôn giáo từ chối tiêm vắc-xin MMR là vì tin vắc-xin này làm từ những phần cơ thể bào thai bị phá bỏ. Ông còn lôi cộng đồng Mennonite ở Texas, nơi đang bị dịch sởi hoành hành dữ dội, ra làm dẫn chứng.
Tuy nhiên, các chuyên gia y tế lập tức phản bác. Thực tế, hầu hết các loại vắc-xin (kể cả vắc-xin MMR) đều hoạt động theo nguyên lý chung: sử dụng một lượng nhỏ vi-rút đã bị làm cho yếu đi (attenuated virus). Trong trường hợp của vắc-xin MMR, đây là các chủng vi-rút gây bệnh sởi (measles), quai bị (mumps) và rubella đã được làm cho rất yếu, không còn nguy cơ gây bệnh nhưng vẫn đủ để kích thích hệ thống miễn dịch.
Cơ chế này cho phép hệ thống miễn dịch nhận biết và phản ứng với vi-rút một cách an toàn. Vậy nên, nếu sau này cơ thể gặp vi-rút thật, hệ thống miễn dịch sẽ hành động ngay, giúp chúng ta không bị bệnh hoặc chỉ mắc bệnh nhẹ.
Riêng thành phần vắc-xin chống rubella được sản xuất bằng cách nuôi vi-rút trong dòng tế bào người có tên là WI-38, vốn được lấy từ mô phổi của một ca phá thai duy nhất vào thời kỳ 1960 (ca phá thai này là hoàn toàn tự nguyện). Từ đó đến nay, dòng tế bào này đã được sử dụng ổn định trong các phòng thí nghiệm suốt hàng chục năm, và không có thêm mô bào thai nào được sử dụng thêm nữa.
Không chỉ vắc-xin MMR, một số vắc-xin khác, thí dụ như vắc-xin phòng thủy đậu (chickenpox), viêm gan A (hepatitis A), và bệnh dại (rabies), cũng được phát triển thông qua việc nuôi vi-rút trong các dòng tế bào tương tự. Điều này không liên quan đến nguồn gốc của tế bào mà bởi đặc tính sinh học ổn định, an toàn và đáng tin cậy mà chúng mang đến để nuôi vi-rút. Nhưng cần phải lưu ý rằng, tất cả đều dựa trên các dòng tế bào cũ được lưu trữ lâu dài – không phải mô tươi hay tế bào mới.
Quan trọng nhất: những tế bào ấy không nằm trong vắc-xin. Có thể hình dung các tế bào người được sử dụng trong sản xuất vắc-xin giống như một “xưởng sản xuất vi-rút.” Các tế bào này chỉ đóng vai trò là môi trường để nuôi cấy virus – chứ không phải là một phần của sản phẩm cuối cùng.
Khi vi-rút đã được nuôi cấy đủ số lượng, chúng sẽ được tách ra khỏi tế bào, rồi trải qua quy trình tinh lọc cực kỳ nghiêm ngặt nhằm loại bỏ hoàn toàn tạp chất, tế bào thừa, mô người – để đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn và chất lượng khắt khe trong sản xuất vắc-xin. Do đó, thành phần cuối cùng trong vắc-xin chỉ còn lại vi-rút đã làm yếu đi và các chất ổn định; không hề có tế bào người hay mô bào thai.
Xin nhắc lại: không có bào thai. Không có mô người. Chỉ có khoa học và phòng bệnh.
Do đó, mọi tuyên bố cho rằng vắc-xin chứa “tàn dư từ bào thai” là hoàn toàn sai sự thật. Hơn nữa, cũng cần nhấn mạnh rằng: các tôn giáo lớn trên thế giới đều cho phép sử dụng vắc-xin có nguồn gốc từ dòng tế bào bào thai khi không có lựa chọn thay thế an toàn và hiệu quả hơn.
Còn chuyện vắc-xin có chứa DNA thì sao?
Tuy Kennedy không hoàn toàn sai khi nói rằng trong vắc-xin có thể còn “các mảnh DNA,” nhưng cách ông đưa ra thông tin đó khiến người nghe hiểu lầm rằng những mảnh DNA này có thể gây nguy hiểm, trong khi thực tế hoàn toàn ngược lại.
Về mặt kỹ thuật, có thể có một lượng cực nhỏ các đoạn DNA từ dòng tế bào WI-38 còn sót lại trong vắc-xin MMR, ngay cả sau quá trình tinh chế kỹ lưỡng. Tuy nhiên, vấn đề nằm ở chỗ: tuyên bố của Kennedy gợi ý rằng những mảnh DNA đó có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe – và điều này hoàn toàn sai sự thật.
Bất kỳ DNA nào còn lại trong vắc-xin đều tồn tại với lượng cực kỳ nhỏ, đã bị vỡ vụn và suy yếu, không còn khả năng gây hại.
Một trong những lo ngại thường thấy nhưng hoàn toàn thiếu cơ sở là: DNA lạ từ vắc-xin có thể hòa nhập với DNA trong cơ thể người, làm thay đổi hệ gene. Tuy nhiên, việc đưa DNA ngoại lai vào tế bào người và khiến nó tích hợp vào hệ gene là điều vô cùng khó khăn. Ngay cả trong lĩnh vực nghiên cứu liệu pháp gene, các khoa học gia còn phải cần tới những thiết bị tiên tiến, cơ chế vận chuyển đặc biệt và môi trường phòng thí nghiệm được kiểm soát chặt chẽ.
Mặc khác, cơ thể chúng ta tiếp xúc với DNA từ bên ngoài mỗi ngày (từ thức ăn, vi khuẩn đến cả vi sinh vật trong ruột). Hệ thống miễn dịch luôn dễ dàng nhận biết và loại bỏ sạch sẽ những DNA ngoại lai, không để chúng ảnh hưởng đến gene.
Vấn đề này cũng đã được nghiên cứu sâu rộng trong suốt nhiều thập niên, và nhiều cơ quan y tế lớn, trong đó có Cơ quan Quản trị Dược phẩm (Therapeutic Goods Administration, TGA) của Úc, đã nhiều lần bác bỏ các thông tin sai lạc cho rằng DNA còn sót trong vắc-xin có thể gây nguy hại cho sức khỏe.
Tóm lại, dù Kennedy đang rêu rao bất cứ điều gì gì; sự thật không thể chối cãi là: vắc-xin MMR không chứa bất kỳ mảnh vụn nào từ bào thai. Và nếu có bất kỳ vết tích DNA nào còn lại sau quá trình tinh chế, thì đó cũng chỉ là lượng cực nhỏ, không đủ để gây ra bất cứ nguy cơ nào cho sức khỏe con người.
Ngược lại, thực tế cho thấy loại vắc-xin này đã và đang là một trong những công cụ y học hữu hiệu nhất để bảo vệ nhân loại khỏi các căn bệnh nguy hiểm mà có thể phòng ngừa, và đã góp phần cứu sống vô số sinh mạng trên khắp thế giới.
VB biên dịch
Nguồn: “The MMR vaccine doesn’t contain ‘aborted fetus debris’, as RFK Jr has claimed. Here’s the science” được đăng trên trang TheConversation.com.
Gửi ý kiến của bạn
