SAIGON -- Trong tháng Bảy âm lịch hằng năm như lúc này, khi cúng lễ Vu Lan hay cúng cô hồn, người mình có lệ đốt vàng mã (giấy tiền vàng, bạc) với ý nghĩ cung cấp tiền bạc, vật dụng cho người thân đã mất để họ có cái tiêu xài ở thế giới bên kia hay đốt thí cho các cô hồn.
Theo tập tục này, người người sẵn sàng bỏ ra tiền triệu để sắm sửa vàng mã, có thêm cả hình nhân thế mạng, để cúng tế sau đó đốt đi. Vậy ý nghĩa thực sự của việc đốt vàng mã là gì? Báo điện tử Một Thế Giới đã có cuộc trao đổi với sư thầy Thích Tịnh Giác -Trụ trì chùa Phúc Sơn, thôn Kim Sơn, xã Kim Sơn, huyện Gia Lâm, Hà Nội. Dưới đây là ý kiến của thầy Tịnh Giác.
Đốt vàng mã không chỉ là mê tín mà còn là một vấn đề về hiểu biết và giáo dục. Người đốt vàng mã, hình nhân thế mạng đã phạm phải những điều như sau:
- Làm mất đi tính dân tộc Việt Nam, tức là chúng ta chịu sự đô hộ văn hóa: Vàng mã và hình nhân thế mạng không phải xuất phát từ Việt Nam mà xuất phát từ Trung Hoa và tổ tiên chúng ta đã chịu ảnh hưởng nét văn hóa này. Trung Quốc cổ đại có nhiều hủ tục tin vào thần quyền, thần linh, các điều huyền bí. Như mỗi năm đến ngày tế Hà bá thì họ mang một cô gái đẹp ném xuống sông để dâng cho thần Sông. Hoặc ngày cúng thần lửa cũng phải thiêu một cô gái đẹp. Hay khi nhà vua chết, các cung phi phải tuẩn tiết hoặc bị chôn sống cùng vàng bạc theo quan tài của vua. Để đối phó với tập tục này, các hình nhân được tạo ra, trên người hình nhân có ghi tên của các phi tần, của các cô gái đẹp được mang đi đốt, như là một sự thế mạng cho con người. Vàng bạc cũng vậy, nếu mang chôn đi sẽ là sự lãng phí lớn, làm tổn thất của cải của đất nước nên người Trung Hoa làm ra vàng mã để đốt đi, thay cho vàng bạc thật.
Đến các thế hệ sau thì bị “tam sao thất bản”, vàng mã và hình nhân không còn được sử dụng theo đúng ý nghĩa nguyên thủy nữa. Người ta cứ nghĩ là khi có ai chết là phải đốt vàng mã, hay khi bị bệnh tật thì phải đốt hình nhân để chữa bệnh nên mới dẫn đến việc không hiểu và làm không đúng. Đốt vàng mã với ý nghĩa để cho người đã chết được tiêu dùng thì lại càng sai, và khi đó, đốt vàng mã trở thành mê tín.
- Mâu thuẫn trong tâm tư của con người: Khi người thân mất đi, ai cũng cầu mong họ sẽ được về một thế giới an lạc, một thế giới tươi đẹp chứ không ai mong muốn người thân chết đi lại phải xuống âm phủ. Thế nhưng khi người Việt đốt vàng mã thì lại có ý nghĩ rằng đốt cho người thân ở dưới âm phủ có cái mà dùng. Đó chính là một sự mâu thuẫn lớn trong tư tưởng. Tâm thì muốn người thân đi về cõi trên, nhưng hành động thì lại thể hiện là người thân đó bị đày xuống địa ngục làm trâu làm ngựa, làm ma quỷ để nhận những thứ được đốt, tức là người đó sẽ không được siêu thoát.
- Lừa gạt chính mình: Nhiều người cúng cả triệu nhưng lại không dám cầm 1 triệu đó ra để đốt, mà phải tốn thêm cả 100 nghìn mua vàng mã, tức là quy đổi tiền thật thành tiền giả, đồ dùng giả sau đó mới mang về đốt để lừa dối chính mình. Như vậy, chúng ta như đang sống có xác mà không có hồn, không có sự tỉnh thức, còn gây lãng phí vô cùng lớn cho xã hội.
- Quá ư ích kỷ, làm tổn thương lòng từ bi: Trong khi bao nhiêu người nghèo đang đói khổ, đang mắc bệnh nặng thì có người lại không góp tiền lại để cứu giúp hay đóng góp để nghiên cứu chữa trị những bệnh nan y mà nhẫn tâm đem đốt những đồng tiền của mình một cách vô nghĩa. Cũng có nghĩa người Việt đang tiêu diệt lòng từ bi của chính mình, dẫn đến xã hội bất an, gia đình bất ổn. Con người không còn tình thương thì sẽ không có chuyện thương vợ thương chồng thương con thương cái. Vô hình trung, hành động đó đang tạo lên một sự bất an lớn cho gia đình, xã hội.
- Tin tưởng vô căn cứ: Việt Nam đồng không phải là tiền tệ phổ biến thế giới, và khi giao dịch với các nước khác, đồng tiền Việt phải được bảo chứng, phải thông qua ngân hàng để đổi sang tiền USD hay ngoại tệ khác để giao dịch. Vậy với loại tiền vàng mã mà chúng ta đang đốt, ai sẽ là người bảo chứng cho chúng ta là sẽ dùng được ở dưới âm phủ? Ngân hàng nào sẽ chịu đứng ra quy đổi? “Cho nên đây là điều không hợp lý và chúng ta cần phải xem lại xem tinh thần của mình liệu có đang ổn định?" - Thầy Tịnh Giác nói.
- Phạm tội sát sinh: Giấy được làm từ cây rừng, khi con người sử dụng phải có sự chuyển đổi, phải giúp ích cho cuộc sống của con người. Nếu sử dụng chỉ để thỏa mãn cho vấn đề tâm linh nhưng sự thỏa mãn đó lại không có căn cứ, không hợp lý thì vô tình gây nên sự lãng phí lớn, đang khuyến khích chặt cây rừng, hủy hoại môi trường, đe dọa đến cuộc sống của con người để phục vụ mục đích không đúng đắn. Đó là cũng được xếp vào tội sát sinh.
"Chúng ta đều là những người có ăn có học cho nên đừng để thua nhưng "con buôn", đừng để sống chỉ có xác mà không có hồn. Tôi tin rằng, khi mọi người biết được, hiểu được thì sẽ mọi người sẽ hành động khác" - Thầy Thích Tịnh Giác kết luận.
Theo tập tục này, người người sẵn sàng bỏ ra tiền triệu để sắm sửa vàng mã, có thêm cả hình nhân thế mạng, để cúng tế sau đó đốt đi. Vậy ý nghĩa thực sự của việc đốt vàng mã là gì? Báo điện tử Một Thế Giới đã có cuộc trao đổi với sư thầy Thích Tịnh Giác -Trụ trì chùa Phúc Sơn, thôn Kim Sơn, xã Kim Sơn, huyện Gia Lâm, Hà Nội. Dưới đây là ý kiến của thầy Tịnh Giác.
Đốt vàng mã trong miếu Bà Chúa Xứ Châu Đốc.
Đốt vàng mã không chỉ là mê tín mà còn là một vấn đề về hiểu biết và giáo dục. Người đốt vàng mã, hình nhân thế mạng đã phạm phải những điều như sau:
- Làm mất đi tính dân tộc Việt Nam, tức là chúng ta chịu sự đô hộ văn hóa: Vàng mã và hình nhân thế mạng không phải xuất phát từ Việt Nam mà xuất phát từ Trung Hoa và tổ tiên chúng ta đã chịu ảnh hưởng nét văn hóa này. Trung Quốc cổ đại có nhiều hủ tục tin vào thần quyền, thần linh, các điều huyền bí. Như mỗi năm đến ngày tế Hà bá thì họ mang một cô gái đẹp ném xuống sông để dâng cho thần Sông. Hoặc ngày cúng thần lửa cũng phải thiêu một cô gái đẹp. Hay khi nhà vua chết, các cung phi phải tuẩn tiết hoặc bị chôn sống cùng vàng bạc theo quan tài của vua. Để đối phó với tập tục này, các hình nhân được tạo ra, trên người hình nhân có ghi tên của các phi tần, của các cô gái đẹp được mang đi đốt, như là một sự thế mạng cho con người. Vàng bạc cũng vậy, nếu mang chôn đi sẽ là sự lãng phí lớn, làm tổn thất của cải của đất nước nên người Trung Hoa làm ra vàng mã để đốt đi, thay cho vàng bạc thật.
Đến các thế hệ sau thì bị “tam sao thất bản”, vàng mã và hình nhân không còn được sử dụng theo đúng ý nghĩa nguyên thủy nữa. Người ta cứ nghĩ là khi có ai chết là phải đốt vàng mã, hay khi bị bệnh tật thì phải đốt hình nhân để chữa bệnh nên mới dẫn đến việc không hiểu và làm không đúng. Đốt vàng mã với ý nghĩa để cho người đã chết được tiêu dùng thì lại càng sai, và khi đó, đốt vàng mã trở thành mê tín.
- Mâu thuẫn trong tâm tư của con người: Khi người thân mất đi, ai cũng cầu mong họ sẽ được về một thế giới an lạc, một thế giới tươi đẹp chứ không ai mong muốn người thân chết đi lại phải xuống âm phủ. Thế nhưng khi người Việt đốt vàng mã thì lại có ý nghĩ rằng đốt cho người thân ở dưới âm phủ có cái mà dùng. Đó chính là một sự mâu thuẫn lớn trong tư tưởng. Tâm thì muốn người thân đi về cõi trên, nhưng hành động thì lại thể hiện là người thân đó bị đày xuống địa ngục làm trâu làm ngựa, làm ma quỷ để nhận những thứ được đốt, tức là người đó sẽ không được siêu thoát.
- Lừa gạt chính mình: Nhiều người cúng cả triệu nhưng lại không dám cầm 1 triệu đó ra để đốt, mà phải tốn thêm cả 100 nghìn mua vàng mã, tức là quy đổi tiền thật thành tiền giả, đồ dùng giả sau đó mới mang về đốt để lừa dối chính mình. Như vậy, chúng ta như đang sống có xác mà không có hồn, không có sự tỉnh thức, còn gây lãng phí vô cùng lớn cho xã hội.
Đồ vàng mã nhái theo đồng tiền thật, rút cuộc chỉ đem đốt.
- Quá ư ích kỷ, làm tổn thương lòng từ bi: Trong khi bao nhiêu người nghèo đang đói khổ, đang mắc bệnh nặng thì có người lại không góp tiền lại để cứu giúp hay đóng góp để nghiên cứu chữa trị những bệnh nan y mà nhẫn tâm đem đốt những đồng tiền của mình một cách vô nghĩa. Cũng có nghĩa người Việt đang tiêu diệt lòng từ bi của chính mình, dẫn đến xã hội bất an, gia đình bất ổn. Con người không còn tình thương thì sẽ không có chuyện thương vợ thương chồng thương con thương cái. Vô hình trung, hành động đó đang tạo lên một sự bất an lớn cho gia đình, xã hội.
- Tin tưởng vô căn cứ: Việt Nam đồng không phải là tiền tệ phổ biến thế giới, và khi giao dịch với các nước khác, đồng tiền Việt phải được bảo chứng, phải thông qua ngân hàng để đổi sang tiền USD hay ngoại tệ khác để giao dịch. Vậy với loại tiền vàng mã mà chúng ta đang đốt, ai sẽ là người bảo chứng cho chúng ta là sẽ dùng được ở dưới âm phủ? Ngân hàng nào sẽ chịu đứng ra quy đổi? “Cho nên đây là điều không hợp lý và chúng ta cần phải xem lại xem tinh thần của mình liệu có đang ổn định?" - Thầy Tịnh Giác nói.
- Phạm tội sát sinh: Giấy được làm từ cây rừng, khi con người sử dụng phải có sự chuyển đổi, phải giúp ích cho cuộc sống của con người. Nếu sử dụng chỉ để thỏa mãn cho vấn đề tâm linh nhưng sự thỏa mãn đó lại không có căn cứ, không hợp lý thì vô tình gây nên sự lãng phí lớn, đang khuyến khích chặt cây rừng, hủy hoại môi trường, đe dọa đến cuộc sống của con người để phục vụ mục đích không đúng đắn. Đó là cũng được xếp vào tội sát sinh.
"Chúng ta đều là những người có ăn có học cho nên đừng để thua nhưng "con buôn", đừng để sống chỉ có xác mà không có hồn. Tôi tin rằng, khi mọi người biết được, hiểu được thì sẽ mọi người sẽ hành động khác" - Thầy Thích Tịnh Giác kết luận.
Ý kiến bạn đọc
25/08/201411:23:03
phan van ty
Khách
đốt vàng mã mà phạm tội sát sinh có vẻ như diễn đạt quá mức. Thầy này nói dài đâm ra nói dở
