TOKYO - 1 phúc trình độc lập cho hay: chính phủ Nhật giấu các thông tin về cơ nguy phát sinh tai họa nguyên tử với dân chúng và với Hoa Kỳ, đưa tới căng thẳng giữa Tokyo và Washington trong những ngày đầu sau tai nạn tại nhà máy điện nguyên tử Fukushima.
Phúc trình công bố hôm Thứ Ba gồm các phỏng vấn thực hiện với trên 300 người đưa ra cái nhìn về cách các viên chức Nhật hạ thấp nguy cơ tan chảy các thanh nhiên liệu nguyên tử tại Fukushima sau thiên tai đôi động đất và sóng thần ngày 11-3 năm ngoái.
Phúc trình của nhóm tư nhân Rebuild Japan Initiative Foundation (RJIF) cũng vẽ ra bức tranh của tình trạng bối rối trong những ngày tiếp theo tai nạn. Theo phúc trình này, chính phủ Hoa Kỳ cảm thấy hoang mang với những thông tin rời rạc do Tokyo cung cấp, và hoài nghi không biết có đúng sự thật hay không. Công dân Hoa Kỳ đuợc khuyến cáo di tản trong vòng bán kính 50 dặm cách nhà máy điện Fukushima, tuy vùng di tản của chính phủ Nhật chỉ là 12 dặm bán kính.
Theo phúc trình 400 trang, hiểu lầm dần dần đuợc giải tỏa sau khi ủy ban song phương đuợc thành lập ngày 22-3 và họp định kỳ.
Phúc trình RJIF đúc kết ý kiến của các viên chức, học giả, luật gia và chuyên gia, ghi công Thủ Tướng Naoto Kan về lệnh buộc công ty điện Tokyo không rút nhân viên, để nỗ lực kiểm soát tình thế. Chủ tịch của TEPCO lúc ấy, ông Masataka Shimizu, điện thoại báo cáo Thủ Tướng Kan rằng ông ta muốn bỏ nhà máy điện Fukushiam và rút hết 600 công nhân - nếu yêu cầu ấy đuợc chấp nhận, tình thế sẽ mất kiểm soát, và tai họa trở thành nghiêm trọng hơn.
Mặt khác, phúc trình của RJIF đả kích cựu Thủ Tướng Kan về điểm đã hạ thấp tai họa, không phổ biến thông tin quan trọng về phóng xạ rò rỉ, do đó tạo ra sự mất tin cậy với viên chức trong dân chúng.
Trong 1 cuộc phỏng vấn gần đây, ông Kan nhận rằng việc phổ biến thông tin có lúc chậm và không đúng - ông quy trách sự thiếu chính xác của dữ kiện vào lúc ấy, và cả quyết chính phủ không giấu thông tin.
Phúc trình kết luận: việc giám sát an toàn là không thích ứng, bỏ qua mối đe dọa của sóng thần, cũng không xét tới nhu cầu canh tân về cấu trúc.
Theo nhận xét của học giả Koichi Kitazawa, cầm đầu nhóm soạn phúc trình, tình huống xấu nhất tránh đuợc là may mắn, không bảo đảm tái diễn trong lần sau.
Gửi ý kiến của bạn
