Hy Vọng Của TĐ Romney

...con đường của TĐ Romney khó khăn hơn con đường của TT Obama, nhưng không phải là không hy vọng...

Đầu tháng Năm, TT Obama chính thức mở màn mùa tranh cử 2012 của ông tại trường đại học Ohio. Coi như cuộc chạy đua vào Tòa Bạch Ốc chính thức bắt đầu. Cũng là lúc ta nhìn thử tình hình ra sao, sáu tháng trước ngày bầu cử. Câu chuyện bàn ở đây là câu chuyện của thời điểm hôm nay, không có nghiã là sẽ còn giá trị sáu tháng hay ngay cả ba tháng nữa.

Về phiá TT Obama, ông không có đối thủ nặng ký trong đảng nên đã qua được các cuộc bầu sơ bộ trơn tru, chẳng báo nào buồn đăng kết quả các cuộc bầu này. Cuộc chạy đua bây giờ sẽ được phối hợp uyển chuyển từ tổng hành dinh tranh cử tại Chicago, dưới sự điều hành của chiến lược gia David Axelrod, tác giả của cuộc tranh cử thành công năm 2008.

Tuy nhiên, cuộc chạy đua bắt đầu không mấy thuận lợi cho TT Obama. Như đã có dịp trình bày trên cột báo này, đột nhiên hàng loạt mây đen tin xấu và xì-căng-đan cũng đã kéo đến che phủ bầu trời Obama. Rồi ngay trong tuần lễ ông chính thức ra quân, trong cuộc bầu sơ bộ bên Dân Chủ tại West Virginia, một anh tù, Keith Judd, đang thụ án 17 năm tại Texas, đã ghi tên tranh cử chơi cho vui, và hốt được 41% phiếu so với 59% của TT Obama mặc dù anh tù này chẳng được đi vận động một ngày nào. Điểm đáng nói là trong 55 quận (district) của West Virginia, anh này đã hốt được nhiều phiếu hơn TT Obama tại 9 quận. Sau đó, tại Arkansas (quê hương của TT Clinton), TT Obama thu được 58% phiếu, thắng khít nút một luật sư vô danh tranh cử với một chương trình duy nhất: thu hồi cải tổ y tế của TT Obama. Tại Kentucky, 42% đảng viên bỏ phiếu “không theo ai hết” (uncommitted). Đây là những ngọn cờ đỏ báo động mà không ai dám coi thường.

Những kết quả này củng cố tình trạng bất an TT Obama đã cảm thấy từ mít-ting đầu tiên không thể gọi là thành công được tổ chức tại đại học Ohio (đại học Ohio vì TT Obama vẫn trông cậy vào giới trí thức trẻ như thành phần cử tri cốt cán, trong khi Ohio là một tiểu bang xôi đậu then chốt). Khác với các cuộc mít-ting với cử tri hồi 2007-08, luôn luôn có cả trăm ngàn người đứng nhẩy hò hét như điên cuồng cho đến ngất xỉu, buổi mít-ting tại Ohio chỉ thu hút được khoảng 15.000 người ngồi trên ghế trong trật tự, phất cờ quạt theo đúng nhịp, trong một hội trường có thể chứa được gần 20.000 người, đưa đến tình trạng có rất nhiều hàng ghế trống. Ban tổ chức đã phải dồn tất cả mọi người ngồi qua phía trước ống kính truyền hình, chừa lại những hàng ghế trống phiá sau ống kính. Một cảnh rất khác lạ đối với TT Obama. Một nhà báo đã mô tả TT Obama như là một ca sĩ nhạc giựt gân về già – aging rock star.

Tin mừng cho TT Obama là tất cả những mây đen trên chỉ là những chuyện tương đối nhỏ, có tính nhất thời. Sáu tháng nữa, thiên hạ sẽ chẳng ai nhớ những chi tiết này.

Về phiá Thống Đốc Romney, khác với TT Obama, ông sống sót trong cuộc nội chiến Cộng Hòa, vừa u đầu lại sứt trán. Hai ông đồng chí địch thủ chính Rick Santorum và Newt Gingrich đã rút lui và đã hậu thuẫn, nhưng hậu thuẫn kiểu ển ển xìu xìu, không thuyết phục được ai, trong khi các quảng cáo đả kích Romney của hai ông này chắc chắn sẽ được TT Obama sử dụng lại và khai thác chống TĐ Romney.

Thực tế mà nói, con đường hoan lộ của ông Romney đầy chông gai. TĐ Romney khởi đi với một số điểm lợi lớn, nhưng cũng đụng nhiều khó khăn quan trọng.

Điểm lợi lớn nhất là thành tích rất khiêm tốn của TT Obama, bắt buộc ông phải tranh cử bằng cách đả kích quá khứ hai chục năm trước của TĐ Romney, thay vì khoe thành tích của mình, hay kêu gọi đại đoàn kết, với truyền thông phe ta cùng hợp ca. Ưu tư lớn nhất của dân Mỹ là kinh tế trì trệ và nạn thất nghiệp dai dẳng, và họ đã thấy TT Obama múa may mãi mà vẫn chẳng giải quyết được gì.

Trong khi đó thì ông Romney đã chứng tỏ ông chẳng những là một doanh gia thành công, tức là rành về kinh tế, mà cũng là chuyên gia phục hồi những doanh nghiệp bị đe dọa phá sản vì quản trị kém. Khả năng này cực kỳ quan trọng trong thời điểm này, và sẽ là vũ khí chính của ông Romney.

Theo thăm dò trung tuần tháng Năm này của Gallup, 64% dân Mỹ tin TĐ Romney có khả năng điều hành kinh tế cao hơn TT Obama với 52%.

Ông Romney cũng là người có khuynh hướng ôn hòa, không quá thiên tả như TT Obama, hay quá thiên hữu như ông Santorum. Mà cũng là một chính khách có lập trường “uyển chuyển” vì thực tế, đến độ bị tố là “lươn lẹo”, không lập trường. Tính ôn hoà và thực tế này có thể sẽ thu hút được thành phần độc lập không đảng nào, có tư tưởng cởi mở, sẵn sàng thử lửa với ông Romney trước sự thất bại của TT Obama. Tất cả những thăm dò gần đây đều cho thấy TT Obama đang mất phiếu từ phiá độc lập, da trắng trung lưu, và lao động bị mất việc, tuy vẫn còn được hậu thuẫn vô điều kiện của dân da màu.

Tin xấu cho ông Romney là ông sẽ phải trực diện một tổng thống đương nhiệm. Dân Mỹ thường chấp nhận cho tổng thống thời gian để làm việc, và họ ý thức bốn năm là thời gian quá ngắn ngủi, nhất là trong thời kỳ khủng hoảng nặng. Dù vậy, TT Obama đang gặp khó khăn lớn: thiên hạ nhớ lại lời hứa năm 2009 của TT Obama là “kinh tế sẽ được phục hồi trong ba năm, nếu không thì tôi sẽ là tổng thống một nhiệm kỳ”. Ít người tin lời hứa đó vì không tổng thống nào có thể một sớm một chiều lật ngược tình thế, cho dù là “Đấng Tiên Tri”, nhưng ít nhất, người ta cũng muốn thấy một kết quả cụ thể, một tiến trình có triển vọng, như tăng trưởng kinh tế lên lại mức 2%-3% thay vì 1% như hiện nay, và tỷ lệ thất nghiệp xuống 6%-7% thay vì 8%-9% như bây giờ.

Ông Romney cũng sẽ phải đối phó với khả năng vận động tranh cử của TT Obama. Không ai phủ nhận ông là một thiên tài có khả năng nhìn rõ ước vọng của quần chúng rồi hứa hẹn bánh vẽ ngon ngọt để đáp ứng ước vọng đó. Tranh cử lần này, như đã bàn qua, TT Obama chủ trương rẽ mạnh qua hướng tả để huy động cử tri thiên tả cột trụ của mình –theo đúng chiến lược của TT Bush- và việc đầu tiên ông làm là thay đổi lập trường, ủng hộ hôn nhân đồng tính. Thăm dò dư luận của báo phe ta New York Times cho thấy gần 70% dân Mỹ cho rằng TT Obama thay đổi lập trường vì lý do tranh cử chứ không phải vì thật tâm. TT Obama đả kích TĐ Romney lươn lẹo (flip flop) thay đổi lập trường, để rồi chính mình cũng không ngại làm vậy vì nhu cầu tranh cử.

Trong khi đó thì ông Romney lại chứng tỏ là một chính khách không mấy xuất sắc trong nghệ thuật vận động tranh cử, nói năng nhạt phèo, chẳng có ý kiến “đột phá” hay hớp hồn ai được hết.

Thêm vào đó, không ai có thể quên khả năng gây quỹ của TT Obama. Năm 2007-08, ông đã kiếm được 700 triệu, phần lớn từ các đại gia Wall Street (kể cả các công ty đầu tư mạo hiểm như Bain Capital mà TT Obama đang đả kích), giới tài tử Hồ Ly Vọng, và các nghiệp đoàn (hàng triệu đoàn viên bị áp lực phải đóng góp những số tiền nhỏ, giúp TT Obama khoe hầu hết đóng góp ủng hộ ông đều là những “số tiền nhỏ của dân nghèo”). Năm nay, ông có kế hoạch thu một tỷ.

Cho đến giữa tháng Năm này, các thăm dò dư luận của Real Clear Politics, một diễn đàn điện tử độc lập, cho thấy TT Obama có tỷ lệ hậu thuẫn suýt soát với ông Romney, trong mức 46% - 45%, tức là 1% cách biệt. Đây là tỷ lệ trung bình đúc kết từ nửa tá cơ quan thăm dò, trong đó có thăm dò Reuters cho thấy TT Obama thắng 7%, và Rasmussen với Romney thắng 8%.

Những tỷ lệ này thật ra không quan trọng, không đáng để tranh cãi, và cũng không có gì để các người ủng hộ TT Obama hay TĐ Romney phải khua chiêng trống. Thứ nhất là còn quá lâu mới đến bầu cử, và thứ nhì là khác biệt vài ba điểm đều nằm trong sai biệt xác xuất thống kê tức là statistical error margin, thường là 4%, tức là các con số có thể sai trật cộng hay trừ 4% (chẳng hạn tỷ lệ hậu thuẫn TT Obama 46%, thực sự có thể là 50% hay 42%). Trong quá khứ, phần lớn các thăm dò 6 tháng trước bầu cử đều ... trật lất. Trước đây, 6 tháng trước ngày bầu cử, không ai nghĩ các tổng thống Carter và Bush cha, sẽ thua các ứng viên đối lập Reagan và Clinton.

Nhưng quan trọng hơn cả, các tỷ lệ này là kết quả trên địa bàn cả nước, có tính tổng quát, trong khi thực tế chính trị Mỹ, các cuộc bầu cử tổng thống thường được quyết định trong khoảng một tá các tiểu bang “xôi đậu”, tức là những tiểu bang có thể ngả qua bất cứ bên nào, khác với các tiểu bang như Cali, Nữu Ước chắc chắn bầu cho Dân Chủ, hay Texas, Alabama, chắc chắn sẽ bầu Cộng Hòa. Bầu cử tổng thống của Mỹ được định đoạt bởi kết quả đầu phiếu của từng tiểu bang chứ không phải tổng số phiếu trên cả nước.

Theo New York Times, là báo công khai có thiện cảm với TT Obama, năm nay, có 9 tiểu bang xôi đậu sẽ quyết định kết quả bầu cử. Đó là các tiểu bang Florida (29), Ohio (18), Pennsylvania (20), Virginia (13), Colorado (9), Nevada (6), Iowa (8), New Hampshire (4), Wisconsin (10). Các con số trong ngoặc là số cử tri đoàn của mỗi tiểu bang.

Theo New York Times ước tính, thì TT Obama còn thiếu gần 30 phiếu thì mới đủ số 270 phiếu cử tri đoàn cần thiết để đắc cử. Diễn đàn Real Clear Politics thì ước tính TT Obama còn thiếu hơn 40 phiếu trong khi TĐ Romney thiếu 100 phiếu. Một báo khác thì lại ước đoán TT Obama còn thiếu khoảng 50 phiếu.

Đại khái, TT Obama muốn đắc cử phải thắng ít nhất hai trong ba tiểu bang xôi đậu lớn nhất là Florida, Ohio, và Pennsylvania, cộng thêm một hai tiểu bang nhỏ nữa. Trong khi ông Romney phải thắng tại hầu hết các tiểu bang xôi đậu. Một hành trình cực kỳ gian nan cho ông Romney.

Tin buồn cho ông Romney là tất cả 9 tiểu bang của New York Times đưa ra đều đã bầu cho TT Obama năm 2008. Nhưng tin vui cho ông là tại tất cả các nơi này, TT Obama khi đó thắng khít nút, trong khi các thăm dò mới nhất đều cho thấy hai ông ngang ngửa nhau, tỷ lệ trồi sụt hàng ngày và tùy cơ quan thăm dò, chênh lệch trong sai biệt thống kê. Tức là TĐ Romney có cơ hội thắng vì tất cả các tiểu bang xôi đậu này đã chuyển hướng, quay qua ủng hộ Cộng Hòa.

Một cách cụ thể, trong kỳ bầu cử 2010, trong 9 tiểu bang đó, có 7 tiểu bang bầu lại thống đốc, thì tất cả 7 đã bầu cho thống đốc Cộng Hòa (trong đó có năm tiểu bang lớn nhất Florida, Ohio, Pennsylvania, Wisconsin và Virginia), đồng thời cũng bầu cho hàng loạt dân biểu nghị sĩ Cộng Hòa, cấp liên bang cũng như cấp tiểu bang. Tất cả các tiểu bang này cũng đều ghi nhận số dân ghi danh vào đảng Cộng Hoà tăng mạnh hơn số ghi danh vào đảng Dân Chủ trong ba năm qua, phần lớn nhờ vận động của các nhóm Tea Party.

Thăm dò mới nhất của đại học Quinnipiac cũng cho thấy tại tiểu bang then chốt Florida, TT Obama thua TĐ Romney sáu điểm. Khủng hoảng gia cư tại đây vẫn là một vết thương rất nặng.

Một số tổ chức thăm dò khác cho rằng hai tiểu bang Michigan (16), và New Mexico (5) trước đây là thành trì Dân Chủ, cũng đã rơi vào tình trạng xôi đậu, khi cả hai tiểu bang bầu thống đốc Cộng Hòa năm 2010.

Nói tóm lại, chià khoá cho bầu cử năm nay cũng như mấy năm trước vẫn nằm ở Florida và các tiểu bang lớn vùng đại hồ như Ohio, Pennsylvania, Michigan, và Wisconsin.

Các tiểu bang vùng đại hồ có rất đông thành phần lao động da trắng (Mỹ gọi là white blue-collar), là thành phần nạn nhân của thất nghiệp đang đào ngũ bỏ TT Obama hàng loạt, hậu thuẫn cho ông Romney với tỷ lệ 58% so với 31% cho TT Obama, tức là trong ba người thì đã có hai ủng hộ TĐ Romney. Đây là tin xấu cho TT Obama vì khối dân lao động da trắng này là thành phần cử tri then chốt. Năm 2004, TNS John Kerry thu 38% phiếu của khối này mà vẫn thất cử. Năm 2008 TT Obama được hậu thuẫn của 42% của khối này và đắc cử. Nói cách khác, kiếm được dưới 40% hậu thuẫn của khối này thì hy vọng đắc cử rất mong manh vì dù sao thì khối dân lao động da trắng vẫn là đa số áp đảo so với phiếu của dân thiểu số da đen, da nâu, và da vàng.

Ta cũng không nên quên phần lớn dân da đen sống trong các tiểu bang miền Nam như Louisiana, Alabama, Mississippi, Georgia, South Carolina, đều là những thành trì của Cộng Hoà, cho dù ông Romney có 0% hậu thuẫn của dân da đen, cũng vẫn thắng tại những tiểu bang này. Dân gốc Mễ thì tập trung tại bốn tiểu bang biên giới là Cali, Arizona, New Mexico, và Texas. Cali thiên về Dân Chủ rõ ràng, trong khi Texas là thành đồng Cộng Hòa, lá phiếu của dân Mễ không thay đổi được gì hết. Dân Mễ chỉ có tiếng nói tại Arizona và New Mexico, nhưng cả hai tiểu bang này đều vừa bầu thống đốc Cộng Hòa. Nhóm thiểu số Á Châu thì lại tập trung ở Cali và Nữu Ước là thành đồng Dân Chủ, nên cũng chẳng có tiếng nói. Riêng dân tỵ nạn Việt, đã ít thì chớ, lại tập trung tại Cali là thành đồng Dân Chủ, và Texas là thành đồng Cộng Hòa. Nói cách khác, khối dân thiểu số phần lớn ủng hộ TT Obama nhưng tiếng nói lại không có tính quyết định.

Nói tóm lại, bức tranh hiện hữu chẳng có gì rõ rệt. Chỉ thấy con đường của TĐ Romney khó khăn hơn con đường của TT Obama, nhưng không phải là không hy vọng. Hầu hết các tiểu bang xôi đậu đều đang chuyển hướng về phiá Cộng Hòa, vấn đề là sự chuyển hướng có đủ mạnh và kịp thời để TĐ Romney thắng hay không.

Một năm trước ngày bầu cử năm 1992, tỷ lệ hậu thuẫn của TT Bush cha xấp xỉ khoảng 80%-90%, gấp đôi hậu thuẫn của TT Obama hiện nay. Ứng viên Dân Chủ Bill Clinton khi đó đưa ra khẩu hiệu “Its the Economy, Stupid!”. Kết quả, Clinton đắc cử. Năm nay cũng không khác. Yếu tố quyết định vẫn sẽ là tình hình kinh tế trong sáu tháng tới. Sáu tháng nữa, sẽ chẳng ai thắc mắc ai có công giết Bin Laden, mà chỉ lo ngày mai có job, có tiền chợ hay không thôi. (27-5-12)

Vũ Linh
Quý độc giả có thể liên lạc với tác giả để góp ý qua email: Vulinh11@gmail.com. Bài của tác giả được đăng trên Việt Báo mỗi thứ Ba.

• Quận Cam: Nhà Bán Dưới Giá, Tăng 70%
• Tôi Không Thích Chính Trị
• Powell Tới Nepal: Ấn, Pakistan Đều Muốn Hòa
• Fbi: Xét 6 Nhà Liên Hệ Nghi Can Đặt Bom Xe, Bắt 3 Người