- (Công giáo: Việt nam quốc dân giáo")
Chúng tôi biết rằng, dù hoàn toàn với thiện chí xây dựng, dù không bài bác hay đả phá một tôn giáo nào, dù chỉ muốn làm sáng tỏ một điều ngộ nhận về tôn giáo mà mình đang tin theo, đề cập tới tôn giáo cũng là một việc làm vạn bất đắc dĩ. Chúng tôi cũng biết rằng đối với rất nhiều người, việc không muốn sử dụng danh xưng Công giáo chỉ là một việc làm ngay tình bộc phát, chứ không hề có chủ trương ác ý. Chẳng hạn, nhiều người cho rằng đạo Phật thờ Phật nên gọi là Phật giáo, đạo Công giáo thờ Thiên chúa thì gọi là Thiên chúa giáo.
Nhưng các dẫn chứng dưới đây sẽ cho thấy sự việc không hoàn toàn đơn giản như vậy. Nó cũng sẽ giúp mọi người hiểu vì sao Hội đồng giám mục Việt nam cũng như giáo dân Việt nam, chưa hề có ai đề cập tới việc sửa đổi danh xưng Công giáo bao giờ. Kể cả các phong trào Trí thức Công giáo cấp tiến trước đây, các cơ quan ngôn luận của giáo dân tại hải ngoại bây giờ, và ngay cả tổ chức "Công giáo yêu nước" tại Việt nam nữa. (Từ sau ngày 30/4/75 cho đến bây giờ, tờ báo của tổ chức này vẫn lấy tên là "Công giáo và Dân tộc").
Hơn nữa, hiện nay tại trong và ngoài nước, nhiều người vẫn còn cố tình xuyên tạc ý nghĩa của hai chữ Công giáo để gieo rắc nghi kỵ ngờ vực. Nhất là khi sự việc này lại đang do cơ quan truyền thông lớn, những người có chức quyền, có bằng cấp cao, có danh vọng hay ở địa vị lãnh đạo trong các tôn giáo thì hậu quả lại càng to lớn hơn.
Sau nhiều năm trời cân nhắc đắn đo, suy tư cầu nguyện và tham khảo ý kiến nhiều người, chúng tôi thấy rằng tiếp tục im lặng không phải là một thái độ xây dựng khôn ngoan. Do vậy, như một chuyện chẳng đặng đừng, chúng tôi xin trịnh trọng góp ý rằng việc thay đổi danh xưng Công giáo bằng bất cứ danh xưng nào khác là một điều không nên làm và nên chấm dứt ngay vì các lý do sau đây:
1- Công giáo là tên chính thức mà tất cả mọi người Công giáo tự gọi hàng ngày, từ giới lãnh đạo như Hội Đồng Giám mục Công giáo Việt nam, Trung tâm Công Giáo Việt nam, cho tới một người giáo dân bình thường trong mục "Tìm bạn bốn phương", tất cả đều sử dụng cái tên Công giáo mà cha ông họ đã đặt cho.
Ai ai trong chúng ta cũng đều đã biết, việc tự ý sửa đổi tên người khác, ngoài ý muốn của ho, là thiếu tương thân tương kính, thiếu nhã nhặn lịch thiệp, không nên xảy ra trong giao tế thường ngày.
2-Nếu việc tự ý sửa đổi tên gọi này lại liên quan tới các văn kiện pháp lý hay các cơ quan công quyền thì rất có thể sẽ gây nên những hậu qủa to lớn khó lường. Thí dụ, được giao cho tái tài trợ Trung tâm Công giáo tại Santa Ana, trong giấy chủ quyền, nếu văn phòng địa ốc và escrow liên hệ lại đăng ký tên sở hữu chủ là "Tòa Giám mục Thiên chúa giáo, giáo phận Orange county" thì hậu quả sẽ ra sao.
3- Việc thay thế danh xưng Công giáo bằng các tên khác như Thiên chúa giáo, Ki tô giáo, Thiên chúa giáo La Mã..., theo ý chúng tôi, cũng là thiếu chính xác:
- Không thể thay bằng Thiên chúa giáo hay Kitô giáo được vì ngoài Công giáo, còn có rất nhiều tôn giáo tin thờ Thiên Chúa và Đức Ki tô như Chính thống giáo, các hệ phái Tin lành, Anh Gíao... Công giáo chỉ là một trong các Thiên Chúa giáo và Ki tô giáo đó.
- Do vậy, nếu gọi Công giáo là Thiên chúa giáo và gọi các Ki tô giáo khác là Tin Lành, như các cơ quan ngôn luận trong nước đang làm, thì e rằng cũng không hoàn toàn chính xác.
- Thay bằng Thiên chúa giáo La Mã, tuy có rõ ràng hơn, nhưng không đúng phép lịch sự, vì đó không phải là tên mà mọi người Công giáo tự gọi hàng ngày.
5- Riêng đối với giới truyền thông báo chí, xin được góp ý rằng, việc sử dụng các danh xưng Cơ đốc giáo, Thiên chúa giáo, Ki tô giáo, Thiên chúa giáo La Mã...để thay thế cho hai chữ Công giáo, thường làm cho bản tin hay bài viết trở thành tối nghĩa khó hiểu, dễ gây ngộ nhận.
Để tránh điều đó, hầu hết các cơ quan truyền thông uy tín tại hải ngoại đều đã chuyển dịch danh từ Christian sang Việt ngữ là Thiên Chúa giáo, danh từ Catholic là Công giáo. Hơn nữa, vì các danh từ Catholic và Christian này gặp phải gần như hàng ngày, nên một số rất đông thính giả và độc giả của quí vị, ngày nào cũng phải áy náy ưu tư. Xin hãy đem niềm vui tới cho mọi người, để chính quí vị cũng được an bình thanh thản.
6- Đối với các tổ chức gồm nhiều tôn giáo, nếu thay thế danh xưng Công giáo bằng tên Thiên chúa giáo chẳng hạn, sẽ có nghĩa là đã mặc nhiên loại bỏ Công giáo ra khỏi tổ chức, vì về phương diện pháp lý cũng như trong thực tế, hiện nay không có một tôn giáo nào mang tên là Thiên chúa giáo cả. Thành viên được gọi là của Thiên chúa giáo đó sẽ không đại diện cho ai cả hoặc sẽ bị coi là tự ý muốn đại diện cho tất cả các tôn giáo có tin thờ Thiên chúa. Thường thì mục đích của các Tổ chức này là để xây dựng tình đoàn kết yêu thương trong cộng đồng, nhưng việc gọi sai tên của một tôn giáo khác, dù vô tình hay cố ý, cũng sẽ rất dễ dàng bị người bàng quan đặt nhiều nghi vấn và suy diễn xa hơn. Tổ chức sẽ rất khó thành đạt được mục tiêu đã được đề ra.
7- Chữ "công" trong danh xưng Công giáo có nghĩa là phổ quát, là của chung, là công cộng. Công giáo là đạo chung của mọi người, đạo luôn luôn mở rộng vòng tay đón nhận bất cứ ai, ở mọi nơi, thuộc mọi chủng tộc, mọi quốc gia... Giống như công viên là cái vườn của mọi người, bất cứ ai muốn ghé vào cũng được.
Ý nghĩa cuả danh xưng Công giáo, xin được miễn bàn ở đây. Việc này, vì thiện chí, rất nhiều người đã làm, họ đã bỏ ra rất nhiều thì giờ và công sức, đã tra cứu và dẫn chứng các tài liệu trong lịch sử giáo hội Công giáo toàn cầu từ 2000 năm trước để giảng giải về ý nghĩa của chữ "công" trong danh xưng Công giáo, mặc dù họ biết đó là một việc làm kỳ cục, bất bình thường. Xưa nay, chưa hề có ai phải giảng gỉai phân trần về ý nghiã cái tên cuả mình bao giờ. Vì tự cổ chí kim, chưa bao giờ có ai đã so đo hơn thiệt rồi né tránh cái tên của người khác bao giờ.
Cứ cho rằng chữ "công" trong danh xưng Công giáo có nghĩa là của nhà nước, do nhà nước thiết lập và điều hành, giống như trường công ngày trước, thì cũng đâu có gì là vinh dự, đâu có ai muốn nhận, vì công giáo sẽ có nghĩa là đao ...quốc doanh.
Cha Ông chúng tôi đã sáng tạo cho con cháu nhiều danh từ tuyệt vời xuất sắc, như: Linh Mục (người chăn dắt phần tâm linh), danh từ này có lẽ còn hay hơn cả nguyên ngữ Pastor nữa, vì Pastor chỉ có nghĩa là người chăn dắt. Giám Mục (người giám sát công việc mục vụ, pastoral). Chủng viện, Chủng sinh (chủng là gieo trồng)...Việc dịch thuật kinh sách cũng vậy, nhiều người nghĩ rằng cụm từ "Mea culpa, mea culpa, mea maxima culpa" mà dịch sang Việt ngữ là "Lỗi tại tôi, lỗi tại tôi, lỗi tại tôi mọi đàng" thì hậu thế rất khó có ai sẽ chuyển dịch xuất sắc hơn được. Chắc chắn khi sáng tác danh xưng Công giáo, các ngài đã phải vận dụng tất cả khả năng tài trí, tất cả sở học sẵn có và nhất là đã phải ưu tư cẩn trọng gấp bội, vì đây là tên gọi của cả một tôn giáo, sẽ được truyền lại tới muôn đời.
8- Giả dụ như đạo Công giáo đổi tên thành VIỆT NAM QUỐC DÂN GIÁO, mọi người cũng chẳng nên né tránh hay bàn tán làm gì, vì gần một trăm năm nay, có thấy ai thắc mắc gì về cái tên Việt Nam Quốc Dân Đảng đâu. Hơn một phần tư nhân loại là người Hoa, nhưng chưa thấy một người nào đòi đổi tên của Trung Hoa Quốc Dân Đảng cả. Lý do là vì mọi người, Việt cũng như Hoa, tất cả đều biết đó chỉ là những cái tên như trăm ngàn cái tên khác. Quốc dân đảng là tử thù cuả Cộng sản, nhưng đảng Cộng sản Việt nam và đảng Cộng sản Trung hoa cũng chưa hề bao giờ có ý kiến gì về cái tên Quốc Dân Đảng đó cả.
9- Tại Hoa kỳ cũng như tại nước ta hiện nay, rất nhiều cơ sở kinh doanh hoàn toàn do tư nhân làm chủ, nhưng lại đặt tên là National (quốc gia) hay Federal (liên bang) như National Bank, Federal Express...ta cũng thấy có ai thắc mắc khiếu nại gì về những cái tên này đâu.
10- Đặc biệt, có những cái tên, không những đã mang ý nghĩa tự đề cao mình mà còn cố ý coi nhẹ và khinh khi người khác, chẳng hạn cái tên Trung Quốc. Người Tầu, nhất là ngày xưa, vẫn công khai cho rằng nước họ là trung tâm của trái đất, các nước khác, trong đó có nước ta, chỉ là những vệ tinh chư hầu chung quanh. Người Việt nam ta ai mà không biết điều đó, nhưng từ ngày lập quốc tới nay, kể cả trong các thời kỳ Trung quốc xâm lăng nước ta - gần đây nhất là cuộc chiến tranh biên giới năm 1979 - cũng chưa hề thấy có ai đòi thay đổi hoặc phê bình chỉ trích cái tên Trung Quốc đó cả.
12- Cứ cho rằng danh xưng Công giáo là hoàn toàn sai đi nưã, thiết tưởng nó cũng chẳng đáng được ai phiền tâm bận trí. Những tên America (châu Mỹ), Indian, West Indies...là hoàn toàn sai, nhưng từ hơn 500 năm nay, loài người, kể cả những người bị mất tên là dân tộc Ấn Độ, lẫn những người bị đặt tên lầm là Thổ dân da đỏ, gần như chưa có ai đã nghĩ đến chuyện sưả đổi những cái tên này.
13- Ngay cả đối với kẻ thù và những cái tên bị coi là bất xứng, người ta cũng vẫn gọi đúng tên của chúng rồi thêm cụm từ "Cái gọi là" (The so called) vào phía trước. Thí dụ "Cái gọi là" thuốc trường sinh bất tử, cải lão hoàn đồng.
14- Cách đây mấy năm, trong một cuốn sách đề cập tới Giáo Hoàng Gio An Phao lồ II, khi nhắc tới danh xưng Công giáo, một vài người đã lý luận rằng chữ "công" trong danh xưng Công giáo là có ý ám chỉ các tôn giáo khác không phải Công giáo chỉ là Tư giáo, hay tôn giáo không chính thức, vì theo họ, hễ có Công thì phải có Tư. Đây là một lập luận rất ngớ ngẩn buồn cười. Vì nếu căn cứ theo lối lý luận "hễ đã có Công thì phải có Tư" đó, thì không phải chỉ có danh xưng Công giáo, mà tên của rất nhiều cá nhân, đoàn thể, đảng phái, cơ sở thương mại...cũng phải sửa đổi.
Riêng trong lãnh vực tôn giáo, không phải chỉ có tước vị của các chức sắc mà ngay cả hầu hết danh xưng cuả chính các tôn giáo cũng bị cái lối lý luận "hễ đã có Công thì phải có Tư" này buộc phải xem xét lại...
Chúng tôi chân thành van xin sự rộng lượng tha thứ của Qúi vị, đặc biệt là quí vị chức sắc và tín đồ các tôn giáo mà chúng tôi đã dám phạm thượng để ám chỉ tới trong các dòng chữ trên đây. Xin hiểu cho rằng chúng tôi buộc lòng phải mạnh tay như vậy để phản bác một lối lý luận rất ngô nghê lẩm cẩm, nhưng hình như vẫn còn đang lừa dối được nhiều người chất phác ngay lành, kể cả nhiều vị chân tu, nhiều nhà trí thức, nhiều quan chức cao cấp, nhiều tờ báo lớn, nhiều đài phát thanh quốc nội, quốc tế...
Thân thể đã bị một cây đinh nhọn đâm vào rất sâu và từ rất lâu, giải phẫu lấy ra thế nào chả có ít nhiều đớn đau. Nhưng thôi, thà cắn răng chịu đau trong giây lát còn hơn nhức nhối cả đời.
15- Đáng buồn hơn nữa, ngay cả cho đến ngày hôm nay, tại trong cũng như ngoài nước, nhiều người vẫn còn cố ý và công khai xuyên tạc ý nghĩa của chữ "công" trong danh xưng Công giáo, tiếp tục làm tổn hại đến tình đoàn kết liên tôn, đến sự yêu thương đùm bọc của tình nghĩa đồng bào Việt Nam ruột thịt.
Xin đan cử một vài thí dụ điển hình:
- Nhiều cơ quan truyền thông, trong cũng như ngoài nước, hiện vẫn né tránh không sử dụng danh xưng Công giáo, vẫn chuyển dịch danh từ Catholic sang Việt ngữ là Thiên chúa giáo.
- Trầm trọng hơn cả là ý kiến mới đây của một tờ Tuần báo xuất bản tại Nam California. Theo tờ Tuần báo này thì danh từ "công giáo" có nghĩa là tôn giáo được Nhà nước công nhận, và như vậy các tôn giáo khác như Phật giáo, Cao Đài, và Phật giáo Hòa Hảo cũng đều là công giáo, vì cũng đều được Nhà nước công nhận! Dụng ý của lập luận trên đã quá rõ ràng hiển nhiên, xin được miễn bàn thêm. Hơn nữa, nó cũng ngớ ngẩn như lập luận sau đây: "Quảng Nam là xứ Quảng ở Miền Nam, như vậy Quảng Trị, Quảng Ngãi, Quảng Tín cũng là Quảng Nam".
- Cũng tại Miền Nam California, trong các bản tin quốc tế hàng ngày, một số cơ quan truyền thông vẫn thường dùng chữ Catholic để dịch tên của đạo Công giáo. Chẳng hạn: Các giám mục Catholic và Chính thống giáo Nga đã gặp gỡ để thảo luận về chuyến thăm viếng nước Nga sắp tới của Đức giáo hoàng...
- Nhân dịp tang lễ cố Giáo hoàng Gio an Phao lồ II vừa qua, trên nhiều đài truyền thanh truyền hình, một chức sắc tôn giáo cao cấp đã trịnh trọng phát biểu rằng Ngài thành thật chia buồn cùng giáo sỹ và giáo dân Catholic Việt Nam.
Ngồi viết những dòng này mà lòng buồn rười rượi, tôi đang sống tại Hoa Kỳ, một quốc gia bao dung và cởi mở vào bậc nhất thế giới, mà sao tôi lại phải đề cập tới những chuyện đang xảy ra hàng ngày tại một vùng sa mạc xa xôi nào đó, hay đã xảy ra trên quê hương tôi một hai trăm năm về trước. Do đó, tôi tin tưởng sắt đá rằng mình đang làm một việc có ích cho cộng đồng và cho mọi người. Liều thuốc này tuy cay đắng nhưng sẽ hữu hiệu. Ca gỉai phẫu này tuy nhiều đau đớn nhưng rất cần thiết và sẽ thành công.
15- Người Công giáo Việt Nam cũng không thể thay đổi hay loại bỏ cái tên Công giáo được, không những vì nó là một gia bảo vô giá của Tổ Tiên truyền lại, mà vì nó còn liên quan tới Đức Tin nữa. Trong kinh Tin Kính, một kinh tóm gọn các tín điều căn bản của đạo Công giáo, mọi giáo dân đều phải tuyên xưng mỗi đầu thánh lễ, có dịp đi nhà thờ Viêt, Mỹ, chúng ta sẽ nghe đoạn này:
"...I believe in one holy catholic and apostolic Church."
Hội Đồng các nhà thần học Công giáo Việt Nam dịch sang Việt ngữ là:
"...Tôi tin một Giáo Hội thánh thiện, công giáo và tông truyền..."
Không ai có thể sửa lại là: "...Tôi tin một Giáo Hội thánh thiện, được quốc gia thừa nhận và tông truyền."
16- Hơn nữa, chúng tôi thiết nghĩ, ngay cả trong trường hợp vẫn còn nhất quyết tin rằng cái tên Công giáo có ngụ ý coi các tôn giáo khác là tư giáo, là tôn giáo không chính thức hay không được quốc gia thừa nhận như đã được đề cập tới ở trên, mọi người cũng không nên né tránh danh xưng Công giáo, vì các lý do sau đây:
- Vì đó là lối hành sử thường ngày của những người có tâm hồn độ lượng khoan dung, có đầu óc cởi mở phóng khoáng, có tư cách xã giao phong lưu lịch lãm.
- Vì nó liên quan tới một nhân đức căn bản mà mọi tôn giáo đều truyền bá rao giảng, một nết xấu mà mọi tín đồ đều phải diệt trừ dứt bỏ.
- Vì trong giao tế hàng ngày, không ai dám cố ý gọi sai hay sửa đổi tên của bất cứ người nào khác bao giờ.
- Vì ngay từ thời thơ ấu, mọi người đều đã được căn dặn như vậy.
- Nhưng nhất là vì, nếu cố ý, thì sẽ rất dễ dàng bị hiểu lầm là người ghen tị nhỏ nhen. Giống như một người nào đó, cứ nhất định né tránh, cứ đòi sửa đổi tên của ông Lê văn Giáo chẳng hạn, vì cho rằng "với ý nghĩa của cái tên Giáo, ông ấy tự xưng mình là thầy của người khác"!
18- Sau cùng, đâu có ai trong chúng ta muốn cho tên gọi hoặc tước vị cuả mình bị người khác né tránh sửa đổi. Vậy thì xin hãy "kỷ sở bất dục, vật thi ư nhân".
Trong suốt quá trình lich sử, gíao hội Công giáo Việt nam cũng như toàn cầu đã làm được nhiều điều hữu ích cho xã hội. Nhưng vì cũng chỉ là con người, nên chắc chắn không thể tránh khỏi những sai lầm đáng tiếc. Người ta có thể coi thường các tín đồ Công giáo, người ta có thể không tôn trọng người lãnh đạo giáo hội Công giáo, người ta có thể đả phá các đường lối chính sách, hay phê bình chỉ trích các nghi lễ của giáo hội Công giáo. Nhưng mọi người, tất cả mọi người, ai ai cũng đều phải tôn trọng danh xưng Công giáo, đừng sửa đổi, đừng thay thế, đừng né tránh, đừng phân tích, đừng giải nghĩa, đừng chiết tự, đừng khen, đừng chê. Lý do rất đơn gỉan: Công giáo chỉ là một cái tên như tất cả mọi cái tên khác.
Rất mong những ý kiến bộc trực, mạnh dạn và vạn bất đắc dĩ, nhưng đầy thiện chí trên đây sẽ được mọi người có tâm hồn ngay lành quan tâm, để tất cả chúng ta, ngay ở đời naỳ, đã được vui hưởng một cuộc sống an bình thanh thản.
Xin tiếp tay phổ biến những ý kiến này đi khắp nơi, trong cũng như ngòai nước, để tình nhân ái yêu thương mỗi ngày một lan tỏa xa hơn, để những tồn đọng và ngộ nhận từ trong quá khứ được mau chóng chìm vào lãng quên.
Chúng tôi viết bài này đã lâu, từ 5,6 năm về trước, nhưng chỉ gửi cho vài ba người bạn, một vài tờ báo, nhất là chưa bao giờ dám gửi đến các nhà lãnh đạo các tôn giáo, kể cả Công giáo, vì nghĩ rằng đây là một chuyện rất hiển nhiên, ai ai cũng đều đã biết, nhắc nhở về một chuyện tầm thường như vậy là vô lễ, là bất kính. Chúng tôi cũng nghĩ rằng tuyệt đại đa số sai sót là do vô tình, chỉ cần nghe biết thoáng qua là đã vội vã sửa đổi ngay. Tuy nhiên từ nay, buộc lòng chúng tôi sẽ phải phổ biến rộng rãi hơn và phải kiên trì mạnh dạn hơn nữa, vì đã rõ ràng, nhiều người vẫn đang hành động có chủ tâm, có mục đích.
Chúng tôi sẽ rất sung sướng nếu được đón nhận những ý kiến xây dựng và những lời chỉ bảo chân thành của mọi người, công khai trên các cơ quan ngôn luận, hay riêng tư qua địa chỉ điện thư này
(chaulinhvu@yahoo.com)
Châu linh Vũ -- Một người tin thờ Thượng Đế theo nghi thức Công giáo.
Gửi ý kiến của bạn
