Báo Cam Bốt Tuyệt Vời

Báo Cam Bốt Tuyệt Vời

Trần Khải
Theo kiểu truyền thống Việt Nam, cần phải nói rằng báo chí tại Cam Bốt trên cả tuyệt vời. Các nhà báo Cam Bốt có những tự do mà phóng viên các báo tại Việt Nam không có. Họ dám viết những đề tài nhạy cảm, mà các báo tại VN hễ đụng tới là Tổng Biên Tập phải mất ghế, hoặc phóng viên sẽ bị tịch thu thẻ nhà báo.
Hãy xem bài điểm sách có nhan đề “Bond meets Buddha in Cambo spy thriller” trên báo The Phnom Penh Post hôm Thứ Sáu 16-12-2011.
Tên báo này có thể dịch theo kiểu cổ ra là Nam Vang Bưu Báo. Nhan đề bài viết có nghĩa là “Điệp viên James Bond gặp Đức Phật trong cuốn tiểu thuyết gián điệp gay cấn ở Cam Bốt.” Chữ Bond là James Bond, điệp viên thượng thặng của truyện và phim Anh Quốc. Còn Cambo là nói tắt chữ Cambodia cho gọn. Ngôn ngữ nói thì ưa nói tắt. Thí dụ, chúng ta ưa nói Việt Nam là Việt, trong khi nhiều người dân Mỹ gọi tắt Vietnam là Nam hay là ‘Nam (có dấu phết ở trước). Thực ra trong tiểu thuyết này không có Bond nào hết, vì nhân vật chính lại là Michael Smith.
Cuốn này của tác giả John Lathrop, có tựa đề ‘The End of the Monsoon” (Cuối Mùa Mưa Dầm) có bán trên mạng Amazon. Tờ Nam Vang Bưu Báo nói rằng cuốn này bán ở Monments Books với giá 12.50 đôla Mỹ. Thế là quá đắt. Bởi vì Amazon cho giá ấn bản giấy bìa mềm mới tinh là 6.5 đôla Mỹ, còn sách cũ là 2 đôla Mỹ. Sách dày 320 trang, viết bằng tiếng Anh (dĩ nhiên).
Nam Vang Bưu Báo nói rằng cuốn này tuyệt vời để đọc trong những ngaỳ nghỉ lễ. Cốt truyện có bối cảnh ở Cam Bốt, do nhà xuất bản Anh Quốc John Murray ấn hành hồi giữa năm nay.
Mạng Amazon viết về tác giả như sau:
“Sau 4 năm đăng lính trong Không Quân Hoa Kỳ, John Lathrop về học đaị học ở Los Angeles, và rồi sang vùng phía nam của Phi Luật Tân làm việc cho đoàn US Peace Corps. Rồi sau đó gần một thập niên rưỡi làm việc ở Trung Đông, chủ yếu ở Saudi Arabia. Ông là tác giả cuốn The Desert Contract và mới đây sang ở nhiều tháng ở Nam Vang, nghiên cứu để viết cuốn The End of the Monsoon.”
Nam Vang Bưu Báo nói rằng, lời mô tả nội dung truyện trên Amazon viết sơ lược như sau.
Michael Smith làm việc ở tòa đại sứ Mỹ, có một công tác khẩn cấp: bằng mọi giá phải giúp một công ty dầu Hoa Kỳ ký hợp đồng với chính phủ Cam Bốt trước khi cuộc tổng tuyển cử sắp tới sẽ củng cố sức mạnh của công ty dầu Trung Quốc đối thủ. (Đề tài này tất nhiên là dị ứng với các báo tại Việt Nam, khi dám tiểu thuyết hóa chuyện tranh thầu với công ty Trung Quốc nào đó.)
Mối tình dan díu của anh với Zainab, cô vợ của một nhà ngoại giao Anh, làm phức tạp mọi chuyện (Nếu chuyện nhà ngoại giao Mỹ nào ngoaị tình với vợ một nhà ngoaị giao Anh, chắc chắn sẽ không báo nào tại VN dám lấy cuốn tiểu thuyết này ra giới thiệu, mà lại kể thẳng như thế, bất kể có là hư cấu thôi). Không biết gì về vai trò của Smith, cô Zainab lại cứ theo nguyên tắc lý tưởng Tây Phương là thúc đẩy chính phủ Cam Bốt phải cải cách (đúng là ngây thơ kiểu Âu-Mỹ, rủi có mất hợp đồng cũng đành chịu), thuyết phục công ty ứng viên của cô phải ràng buộc hợp đồng khai thác dầu với guồng máy chính quyền trong sạch (thế này thì Thống Đốc Ngân Hàng Lê Đức Thúy làm sao kiếm tiền cho con du học), và buộc phải trả tự do cho một nhà sư bất đồng chính kiến (chỗ này thấy rõ nhà văn tưởng tượng quá đà, sư nào, có phải sư Khmer Krom hay không...).

Trong cuốn tiểu thuyết, đảng cầm quyền Cam Bốt có xin cho nhà sư được tự do, nhưng yêu cầu rằng cô Zainab, bản thân cô này là Phật Tử (vợ một nhà ngoaị giao Anh là Phật Tử? Bởi vậy mới gay cấn), phảỉ đi tới tận biên giới phía Bắc để đón nhà sư ra tù.
Nam Vang Bưu Báo phần dẫn Amazon có viết, “Smith vẫn tin rằng vợ của một nhà ngoại giao Anh tất phải được bảo vệ kỹ tại Cam Bốt.”
Tới đây chúng ta có thể thấy, tiểu thuyết này cực kỳ phức tạp, thoạt trông như chuyện tình dan díu gay cấn, nhưng ẩn tàng bên trong là phô bày những trao đổi tham nhũng trong giới quyền lực Cam Bốt. Nếu tiểu thuyết này lấy bối cảnh ở Hà Nội, các báo Việt Nam hiển nhiên là không dám viết bài giới thiệu kiểu như Nam Vang Bưu Báo.
Tiểu thuyết này còn có một tiểu đề “How Far Can You Go Before Crossing The Line?” (Bạn Có Dám Bước Xa Tới Đâu Để Vượt Lằn Ranh). Câu hỏi là lằn ranh nào? Lằn ranh dan díu ngoaị tình? Than ôi, như thế là bôi bác Phật Tử, những người không được phép ngoại tình như xi-nê, như Bill Clinton của Dân Chủ hay như Newt Gingrich của Cộng Hòa... Hay là lằn ranh của mạo hiểm kiểu gián điệp trinh thám?
Tới đây thì truyện chuyển biến để ly kỳ gay cấn hơn. Căng thẳng tới nghẹt thở là khi chàng Smith làm y hệt các hiệp sĩ cứu mạng nhân vật nữ trong phim (dù là phim thuộc trường phái mặc đồ hở hang như Tarzan hay phim thuộc trường phái mặc vải kín người như Zorro): quả khí cầu buộc dây ở đền cổ Angkor Wat đột nhiên đứt dây. Trong bài điểm sách không nói rõ vì sao bị đứt dây. Có phải vì nhà ngoại giao Trung Quốc nào bỗng nhiên nổi ghen với mốùi tình tội lỗi của Smith và Zainab nên gài đứt dây?
Thực ra, nếu chuyện xảy ra tại Hà Nội, tiểu thuyết gia có thể cho nhà ngoaị giao Hoa Kỳ Michael Smith dan díu với vợ của một nhà ngoaị giao Trung Quốc sẽ hay hơn nhiều. Bấy giờ guồng máy công an sẽ quay phim, chụp hình để rồi báo cáo đàn anh Phương Bắc? Hay là thôi, vì nghĩ rằng chàng Smith mắc bẫy giai nhân xường sám rồi? Hay nghĩ ngược lại, có phải nàng Chu Chỉ Nhược bỗng nhiên rung động vì chàng James Bond này?
May mắn, trong truyện ở bối cảnh mới, nên không có Khmer Đỏ, và vì cũng không phải truyện kinh dị nên không có nhện độc nào xuất hiện.
Nam Vang Bưu Báo nói rằng cuốn này cho thấy nhiều về sinh hoạt của các nhân viên các tòa đại sứ ở Nam Vang, và về những liên hệ ngoaị giao.
Tại sao báo Cam Bốt lại giới thiệu được một cuốn như thế, mà không sợ bị vu cáo 2 bao cao su như Tiến Sĩ Cù Huy Hà Vũ hay bị chụp mũ trốn thuế như Điều Cày?
Báo Cam Bốt quả nhiên là nhiều tự do hơn báo Việt Nam vậy. Tuyệt vời là khi người ta có thể nói điều muốn nói, và viết điều muốn viết.

• Tư Doanh Quốc Tế Kháng Thư: Thuế Mới Quá Cao
• So Sánh Kinh Tế Mỹ Hiện Nay Với Cơn Đại Suy Thoái 1933
• Vườn Thơ Thiếu Nhi: Cây Giáng Sinh
• Mỹ Cạn Tiền, Tính Tịch Thu Tài Sản Không Thừa Nhận